Ήταν το 1986, και είχαμε κυκλοφορήσει την προηγούμενη χρονιά τον δίσκο «εσύ και αν γίνεις υπουργός» με τον Ρασούλη. Είχα πάρει ένα τρίχορδο μπουζουκάκι που δεν έμαθα ποτέ να παίζω, αλλά εκεί πάνω στο τρίχορδο μου βγαίνει μια μουσικούλα, το κουπλέ του «Πότε Βούδας». Ήταν ωραίο… Πολλοί λένε: «Πώς γράφεις την μουσική αφού δεν ξέρεις να παίζεις ένα όργανο;». Δεν είναι, όμως, θέμα οργάνου, η μουσική. Το όργανο, κυρίως, βοηθάει το μυαλό και όχι το μυαλό το όργανο» ο συνθέτης Πέτρος Βαγιόπουλος αφηγείται την παράξενη δημιουργία του «Πότε Βούδας, πότε Κούδας» στην Κρυσταλία Πατούλη. Τέλος, παρατίθενται αποσπάσματα από μία συνέντευξη του 2010 όπου o… επαναστάτης στιχουργός Μανώλης Ρασούλης και ο ζωντανός μύθος του ποδοσφαίρου Γιώργος Κούδας συναντήθηκαν πρώτη φορά για να μιλήσουν για το τραγούδι που τους ένωσε, αλλά και την ουσία του κάθε γκολ στο «παιχνίδι» της ζωής τους.

Ads

imageimage
»… Λέω λοιπόν ας γράψουμε το τραγούδι με το μυαλό και μετά το περνάμε στην κιθάρα. Είχαμε τότε μαγνητοφωνάκι. Το γράφεις στο μαγνητοφωνάκι, το ακούς, αν σου αρέσει το κρατάς αν δεν σου αρέσει το σβήνεις. Όπως γίνεται και με τον στίχο, τον γράφεις σε ένα χαρτί κι αν δεν σου αρέσει το σβήνεις.

Μετά έγραψα την εισαγωγή και έγινε ένα ωραίο τσιφτετέλι, αλλά χωρίς στίχο! Οπότε, άρχισα να ψάχνω τον Μανώλη στην αδερφή του, στη φίλη του, στη Θεσσαλονίκη, στην Κρήτη. Ο Μανώλης χανόταν ως συνήθως, τότε δεν υπήρχαν και τα κινητά, οπότε άντε να τον βρεις…

Μου έρχεται, λοιπόν, μια ιδέα: Παίρνω τα περιοδικά που έβγαζε ο Μανώλης (είχε βγάλει 4 περιοδικά και 3 εφημερίδες) γιατί συνήθως εκεί ενώ έγραφε διάφορα, όταν ήθελε να προσδώσει κάτι παραπάνω στο κείμενο του, έβαζε επιπλέον και κανένα δίστιχο από κάτω.

Ads

Ψάχνοντας, στην τρίτη σελίδα που ήμουνα εγώ, βλέπω το στιχάκι «πότε Βούδας, πότε Κούδας» και το «Έχω καταλάβει ήδη, πότε Ιησούς και Ιούδας της ζωής μου το παιχνίδι». Έτσι το είχε. Ταίριαζε απόλυτα με την μουσική που είχα γράψει και μου άρεσε πάρα πολύ το παιχνίδι της αυτογνωσίας, με το στίχο «έχω καταλάβει ήδη της ζωής μου το παιχνίδι».

Αυτό ήταν σε όλη του τη ζωή ο Μανώλης. Πέρασε από όλες τις θρησκείες τις μελετούσε, τον Χριστιανισμό, τον Ισλαμισμό κλπ. Το “Κούδας”, όμως, δεν το είχα καταλάβει. Αναρωτιόμουν αν απλώς το έβαλε για να ταιριάξει το Βούδας με τον Κούδας, αλλά μετά μου είπε ο ίδιος ότι ο Κούδας ήταν ένας μεγάλος ποδοσφαιριστής και ο ίδιος όταν ήταν μικρός έπαιζε πολύ ποδόσφαιρο στην Κρήτη προσπαθώντας να του μοιάσει!

Το «όλα είναι ίδια του μυαλού σου ροκανίδια» ήταν από μία ερώτηση που του είχαν κάνει: «Διάβασες Μανώλη την καινούρια συνέντευξη του Νταλάρα;» και απάντησε ο Μανώλης «Τι να διαβάσω ρε παιδί μου; Όλο ίδια και τα ίδια του μυαλού του ροκανίδια». Παίρνω λοιπόν και αυτή τη φράση.
Μετά, κάτω από μια φωτογραφία του Καψή, του τότε βουλευτή, έγραφε ο Ρασούλης: «Α, ρε υπουργέ… άλλο ο ανοιχτομάτης κι άλλο αβγουλομάτης».
Τα παίρνω, λοιπόν, κι αυτά τα δυο, και φτιάχνω και το άλλο το στιχάκι.

Για το τρίτο στιχάκι, ο Μανώλης κάπου έγραφε ότι ήταν σε ένα ημιυπόγειο στην Κυψέλη και ως συνήθως κοιμόταν στις 4 με 5 το πρωί. Στις 7 το πρωί, όμως, κάθε πρωί, μαζεύονταν κάτι γειτόνισσες και κουτσομπόλευαν έξω ακριβώς από την πόρτα του. Έβγαινε λοιπόν εκείνος κάθε φορά και τους έλεγε «Κοιμάμαι! Τι κάνετε εδώ απ’ έξω;». Εκείνες τον κοιτούσαν με… ένα μάτι σα να έλεγαν: «Τι είναι αυτός ο μαλλιάς;…» και την άλλη μέρα το πρωί μαζεύονταν πάλι εκεί, έξω απ’ την πόρτα του.

Αφού το …σκηνικό επαναλαμβάνονταν, ένα πρωί ο Μανώλης ξεντύνεται – εντελώς τσίτσιδος, ανοίγει την πόρτα και τους λέει: «Και, λοιπόν, Τι έγινε παρακάτω;». Ε, τράπηκαν όλες σε άτακτη φυγή, και δεν ξαναπήγαν έξω από την πόρτα του. Κι εγώ, από αυτή την ιστορία, έγραψα το «Βρε δεν είναι εδώ το Σούλι, εδώ είναι του Ρασούλη» και βγήκε και το τρίτο στιχάκι.
 
Γυρνάει κάποια στιγμή ο Μανώλης, ένα μήνα ήταν στο Λονδίνο, είμαστε στο σπίτι εκεί πέρα, πίναμε καφέ, κουβεντιάζαμε πως τα πέρασε και του λέω «να σου βάλω ένα τραγούδι που έγραψα κάνοντας μοντάζ από στιχάκια σου;». Το ακούει ο Μανώλης, τρελάθηκε. Λέει «φοβερό φοβερό, πάρα πολύ καλό. Μόνο που εδώ που γράφει για τον Ρασούλη να το αλλάξουμε». Του λέω «ρε Μανώλη εγώ τα έβαλα πρόχειρα. Τώρα εσύ αν θες άλλαξε τα όλα αν και εμένα το πρώτο ‘’πότε βούδας πότε κούδας, έχω καταλάβει της ζωής μου το παιχνίδι’’ μου αρέσει πάρα πολύ». «όχι όχι, μόνο το τελευταίο να αλλάξουμε».

Τελικά όμως, με τα πολλά, έμεινε όπως είναι. Και αυτή την ιστορία την  έγραψε ο Μανώλης στο οπισθόφυλλο του δίσκου που είχε βγει τον Οκτώβριο του ’86, ότι δηλαδή, είναι ένα μοντάζ δικό μου από το περιοδικό «Το Αβγό».

Μετά πιάνουμε τον Παπάζογλου γιατί λέγαμε ότι αυτός ο ήχος θα του πάει πολύ. Του Παπάζογλου του άρεσε πάρα πολύ αλλά επειδή είχε ετοιμάσει και αυτός το «Μέσω νεφών» για να τον κυκλοφορήσει τον Οκτώβριο, φοβόταν μην… μπερδευτούν οι δίσκοι. Βγήκαν, τελεικά, την ίδια βδομάδα και οι δυο μαζί, και ήταν έξαλλος ο Νίκος. Του είπα τότε το εξής «κοίτα Νίκο, αν είναι καλοί οι δίσκοι, θα έχουν μέλλον και οι δυο. Αν είναι κακοί, δεν θα έχει μέλλον κανένας. Μην φοβάσαι». Φυσικά τότε η δισκογραφία δούλευε πολύ καλά, όχι όπως τώρα.

Περιττό, επίσης, να πω ότι ο δίσκος κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του ’86 και αποσύρθηκε τον Μάιο του ’87, γιατί αυτή ήταν η πολιτική της εταιρίας. Ο δίσκος που έβγαινε τον Οκτώβριο, τον Μάιο έχει τελειώσει. Οπότε δηλαδή αν πήγαινες μετά από έναν χρόνο ή δυο χρόνια για να βρεις τον δίσκο, έπρεπε να πας στο Μοναστηράκι για να τον βρεις σε συλλεκτικό δίσκο, δεν υπήρχε στα δισκοπωλεία. Ευτυχώς μετά το ’91, ο Νίκος έβγαλε το «Live στο Λυκαβηττό» και είχε την επανεκτέλεση. Από κει λοιπόν ξανάρχισε πάλι να γίνεται της κακομοίρας και κρατάει μέχρι σήμερα.

Τώρα πια στα τσιφτετέλια, βάζουν πολλά αραβικά και τούρκικα στοιχεία. Το «Πότε βούδας…» είναι ένα ιδιαίτερο τσιφτετέλι δηλαδή έχει πολλές αλλαγές, φαίνεται ότι είναι εύκολο στο παίξιμο αλλά αν επιχειρήσει κανένας την πρώτη του εκτέλεση, το δικό μας δηλ. όχι του Παπάζογλου, θα δει ότι τα ακόρντα δεν είναι αυτά που παίζουν σήμερα στα κέντρα. Είναι πολύπλοκο γενικά, δεν είναι απλό.

Όπως έλεγε και ο Μανώλης, «ο καθένας στο πλαίσιο του, συγκίνηση, μεν, συνείδηση δε»,  αυτό ήταν και το σλόγκαν του. Του λέγανε «Μανώλη, εσύ μιλάς; Που ανέβασες τον κόσμο όλο στα τραπέζια;» και έλεγε ο Μανώλης «Ναι πράγματι, τον ανέβασα στα τραπέζια, αλλά εγώ δεν του είπα να μείνει πάνω στα τραπέζια!».
 
Σε αντίθεση με μένα, ο Μανώλης ήξερε ότι θα γίνει επιτυχία αυτό το τραγούδι.

—————————
imageimage

Aκολουθεί απόσπασμα από συντευξη του Μανώλη Ρασούλη και του Γιώργου Κούδα στην Κρυσταλία Πατούλη για το περιοδικό Thessaloniki Confidential 2010, Εκδ. Λυμπέρη
 

Κούδας: Εγώ ξαφνιάστηκα όταν το άκουσα το τραγούδι…
Ρασούλης: Όχι δεν ξαφνιάστηκε, τρομοκρατήθηκε…
Κούδας: Ναι, τρομοκρατήθηκα, γιατί είπα «τι έκανα πάλι»;
Ρασούλης: Το άκουσε στο ράδιο…
Κούδας: Έβαλα μπροστά το αυτοκίνητο και… έπεσα επάνω στο «Κούδας» και λέω «τι έχω κάνει»; Αλλά μετά το άκουσα ολόκληρο και λέω «Α»!
 
Πώς σκεφτήκατε να θέσετε το «Κούδας» στον στίχο συνδυάζοντάς το με το «βούδας»;
Η ουσία του βουδισμού είναι να παίρνεις τη ζωή σαν παιχνίδι. Ο Βούδας από τη μια πλευρά το δίδασκε αυτό και ο Κούδας από την άλλη δίδασκε το ίδιο, αλλά στο ανθρώπινο επίπεδο: Πως το παιχνίδι είναι η ξανακατακτημένη παιδικότητα που ονομάζουμε «βραζιλιάνικο ποδόσφαιρο!». Γιατί ο Γιώργος ήταν «βραζιλιάνος» ποδοσφαιριστής, ήταν magic! Έτσι μου «έκατσε» πολύ στιχουργικά, το Βούδας – Κούδας. Και εγώ πλέον λέω «και Βούδας και Κούδας» δηλαδή έχουμε και το ανθρώπινο και το θεϊκό. Μακάρι να αντιλαμβανόμασταν τη ζωή μας σαν ένα παιχνίδι που έχει μαγεία, μας οδηγεί κάπου, στη γνώση, στην απελευθέρωση, στη λύτρωση. Να ζούμε όπως ο Κούδας έπαιζε μπάλα. Αέρινος, δυνατός, μάτζικ. Παιχνίδι με νόημα, ζωή με νόημα. Ελπίζω να βάλω κι εγώ –πολιτιστικά μιλώντας- γκολ στα δίχτυα της άγνοιας. […] Όλοι οι άνθρωποι στο βάθος θέλουνε να αγαπάν και να τους αγαπάνε. Επομένως όταν το κάνεις πράξη, αυτό είναι το γκολ!
imageimage
 
Το τραγούδι τελικά σας συνέδεσε….
Κούδας: Μας συνδέει κυρίως η ίδια στάση ζωής. Και επειδή κατά περιόδους έχει αφοριστεί το ποδόσφαιρο, να πώ ότι ακόμα και μετά από τόσα χρόνια δεν μπορώ να πω: «έμαθα τι θα πει ποδόσφαιρο».
 
Κύριε Κούδα αυτό το τραγούδι επηρέασε την καριέρα ή την ζωή σας;
Κούδας: Αν και είχα αποφασίσει να σταματήσω το ποδόσφαιρο, το τραγούδι αυτό με τους στίχους του Ρασούλη, μου έδωσε δύναμη να παίξω άλλο έναν χρόνο.

imageimage

Φωτο: Δημήτρης Ανδρίτσος
—————

Πότε βούδας πότε Κούδας

Στίχοι: Μανώλης Ρασούλης
Μουσική: Πέτρος Βαγιόπουλος
Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Παπάζογλου
Άλλες ερμηνείες: Magic de Spell

Πότε Βούδας, πότε Κούδας, πότε Ιησούς κι Ιούδας
Έχω καταλάβει ήδη της ζωής μου το παιχνίδι
Έχω καταλάβει ήδη της ζωής μου το παιχνίδι
Πότε Βούδας, πότε Κούδας, πότε Ιησούς κι Ιούδας.

Όλο ίδια και τα ίδια, του μυαλού σου ροκανίδια
άλλο ο ανοιχτομάτης κι άλλο ο αυγουλομάτης
άλλο ο ανοιχτομάτης κι άλλο ο αυγουλομάτης
Όλο ίδια και τα ίδια, του μυαλού σου ροκανίδια.

Στο ‘πα μια και στο ‘πα δύο, στο ‘πα χίλιες δέκα δύο
βρε δεν είναι εδώ το Σούλι, εδώ είναι του Ρασούλη
βρε δεν είναι εδώ το Σούλι, εδώ είναι του Ρασούλη
Στο ‘πα μια και στο ‘πα δύο, στο ‘πα χίλιες δέκα δύο.

Πότε Βούδας, πότε Κούδας, πότε Ιησούς κι Ιούδας
Έχω καταλάβει ήδη της ζωής μου το παιχνίδι
Έχω καταλάβει ήδη της ζωής μου το παιχνίδι
Πότε Βούδας, πότε Κούδας, πότε Ιησούς κι Ιούδας.