Ας ξεκινήσουμε τις φετινές ιστορικές αναφορές με βάση τα όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία, με τη ρωσική εισβολή και τον ανελέητο πόλεμο…

Είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική  περίπτωση που προήλθε από τις πολλές εκκρεμότητες της σοβιετικής κατάρρευσης. Έως τώρα, οι προηγούμενες εντάσεις (Ναγκόρνο Καραμπάχ, Αμπχαζία, Τσετσενία, Υπερδνειστερια και Γκαγκαούσκαγια στη Μολδαβία, όπως και Νότια Οσετία, Κριμαία) επιλύθηκαν βιαίως ή με συμβιβασμο σε τοπικό επίπεδο χωρίς να δρομολογήσουν ευρύτερες διεργασίες.

Η μόνη που έχει πάρει πλανητικές διαστάσεις, εφόσον εξελίχθηκε σε σύγκρουση του ΝΑΤΟ με τη Ρωσική Ομοσπονδία, ήταν η ρωσο-ουκρανικη αντιπαράθεση με αφορμή τα εδάφη της νοτιοανατολικής Ουκρανίας (Ντομπας), αλλά και για την παγκόσμια κυριαρχία μεταξύ των υπερδυνάμεων -τουλάχιστον έτσι όπως το αντιλαμβάνεται ένα σημαντικό τμήμα του αγγλοσαξονικού Βαθέως Κράτους…

Το γεγονός αυτό κάνει πιο ενδιαφέρουσα την ιστορία της ΕΣΣΔ αλλά και των μοιραίων επιλογών του Βλαδίμηρου Ίλιτς Λένιν που καθόρισε την μορφή της Επανάστασης, την αντιμετώπιση της άλλης άποψης, καθώς και τη διοικητική διαίρεση της εκπεσούσης Ρωσικής Αυτοκρατορίας.

Άνοδος και πτώση

Η ΕΣΣΔ δημιουργήθηκε στις 30-12-1922, λίγο μετά τη δικιά μας Μικρασιατική Καταστροφή (όπου οι Φρούνζε και Βοροσίλοφ συνέβαλαν τα μάλα), και αυτοδιαλύθηκε στις 25-12-1991, μετά από απόφαση της ηγετικής ομάδας του Κόμματος.

Το παγκόσμιας σημασίας ιστορικό αυτό γεγονός θα πρέπει να λειτουργήσει παραδειγματικά στη σκέψη μιας σύγχρονης Αριστεράς, ώστε να πετάξει στον κάλαθο των αχρήστων όλες εκείνες τις θεωρίες και τις μεθόδους, που οδήγησαν στη σοβιετική τραγωδία των λαών.

Τελικά, μήπως η ευθύνη μπορεί να εντοπιστεί στο μοντέλο που εξαρχής οδήγησε στη συγκρότηση της ΕΣΣΔ και στη διοίκηση αυτής της μεγάλης χώρας; Παρότι δεν μπορούμε να μην τονίσουμε την θετική πρωτοτυπία που χαρακτήρισε, ειδικά στην πρώτη περίοδο της σοβιετικής ιστορίας, τις προσπάθειες διαμόρφωσης συνθηκών σε ιδεολογικό και διοικητικό επίπεδο, ώστε να απομειωθούν οι εθνικιστικές αντιπαραθέσεις μεταξύ των εθνικών κοινοτήτων και να ακυρωθούν οι προσπάθειες υποχρεωτικής αφομοίωσης που ακολουθούσε η πανσαλαβιστική μεγαλορωσική πολιτική της προηγούμενης τσαρικής περιόδου. 

Το ερώτημα αυτό έχει απαντηθεί πάνω από έναν αιώνα . Γιατί η ουσιαστικότερη κριτική  έγινε από τη Ρόζα Λούξεμπουργκ το 1904, η οποία πρόβλεψε από τότε την μορφή που θα έπαιρνε η διαχείριση της εξουσίας στην περίπτωση που οι απόψεις αυτές επικρατούσαν. Προέβλεψε δηλαδή όλες τις δυσπλασίες του σοβιετικού μοντέλου μέσα από μια εξαιρετική μαρξιστική ανάλυση.

Ρόζα Λούξεμπουργκ: Αμφισβητώντας τη θεωρία του Κόμματος Νέου Τύπου

Στη μπροσούρα της «Μαρξισμός ή Λενινισμός» έγραφε:

«… Με τον τρόπο αυτό (σ.τ.σ του Λένιν), η κεντρική επιτροπή θα μπορεί να καθορίζει, όπως τη βολεύει, τη σύνθεση των υψηλότερων οργάνων του κόμματος. Η κεντρική επιτροπή θα είναι το μόνο σκεπτόμενο στοιχείο στο κόμμα. Οι υπόλοιποι κομματικοί σχηματισμοί θα είναι απλά τα εκτελεστικά άκρα της…

…Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι είναι δυνατό να αντικαταστήσουμε «προσωρινά» με την απόλυτη εξουσία μιας κεντρικής επιτροπής (που ενεργεί σαν «άτυπη εκπροσώπηση») τον ακόμη απραγματοποίητο ρόλο της πλειοψηφίας των συνειδητών εργατών μέσα στο κόμμα και μ’ αυτό τον τρόπο να αντικαταστήσουμε τον ανοιχτό έλεγχο των εργαζόμενων μαζών πάνω στα όργανα του κόμματος με τον αντίστροφο έλεγχο της κεντρικής επιτροπής πάνω στο επαναστατικό προλεταριάτο…

..Με το να παραχωρούμε, όπως θέλει ο Λένιν, τέτοιες απόλυτες εξουσίες αρνητικού χαρακτήρα στα ανώτερα όργανα του κόμματος, ενδυναμώνουμε σε επικίνδυνο βαθμό, τον συντηρητισμό που είναι έμφυτος σε τέτοια όργανα…

…Ο υπερσυγκεντρωτισμός που ζητάει ο Λένιν είναι γεμάτος από το αποστειρωμένο πνεύμα του επιστάτη. Το πνεύμα αυτό δεν είναι ούτε θετικό, ούτε δημιουργικό. Η αγωνία του Λένιν δεν είναι πώς θα κάνει την δραστηριότητα του κόμματος πιο καρποφόρα, αλλά το πώς θα ελέγξει το κόμμα, το να περιορίσει το κίνημα αντί να το αναπτύξει, να το δέσει παρά να το ενώσει.
Στην παρούσα κατάσταση, ένα τέτοιο πείραμα θα ήταν διπλά επικίνδυνο για τη ρωσική σοσιαλδημοκρατία…».