Στην χρόνια διαμάχη της Ελλάδας με τη Βρετανία πάνω στο θέμα της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα στη χώρα μας, το επιχείρημα του Βρετανικού Μουσείου είναι ότι τα γλυπτά βρίσκονται σε «καλύτερα χέρια» στη Βρετανία, όπου τα επισκέπτονται κάθε χρόνο πάνω από 5 εκ. τουρίστες.

Με το ίδιο επιχείρημα απάντησε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη χθες στη Βουλή, στους βουλευτές της αντιπολίτευσης, που ζητούσαν να αποσύρει το νομοσχέδιο που περιλαμβάνει τη συμφωνία, μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης και του Ινστιτούτου Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού του Ντελαγουέρ, η οποία ορίζει πως οι 161 κυκλαδικές αρχαιότητες, προϊόντα λαθρανασκαφών και παράνομης διακίνησης, που έχει στην κατοχή του ο εκατομμυριούχος συλλέκτης κ. Στερν, δεν θα γυρίσουν στις Κυκλάδες, αλλά θα περάσουν στην κατοχή ενός Ινστιτούτου συνδεδεμένου με το Ίδρυμα Γουλανδρή στις ΗΠΑ και θα εκτίθενται στο ΜΕΤ της Νέας Υόρκης ως το 2073!  

Πιο συγκεκριμένα, η υπουργός είπε: «Εσάς μπορεί να μη σας ενδιαφέρει, αλλά εμείς θεωρούμε ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό για 25 χρόνια στο Μητροπολιτικό Μουσείο να ακούγεται και η ελληνική γλώσσα και να προβάλλεται οπτικοακουστικό υλικό το οποίο θα αφορά το Αιγαίο, τις Κυκλάδες και τον Κυκλαδικό Πολιτισμό. Είναι πάρα πολύ σημαντικό ακόμα και αν δυσκολεύεστε να το κατανοήσετε. Και όλα τα άλλα δεν είναι τουριστική προβολή. Η προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς ενός λαού, δεν είναι τουριστική προβολή. Αλλά ακόμα και αν ήταν, θα ήταν πάρα πολύ σημαντικό όταν το μεγαλύτερο μέρος του ΑΕΠ του ελληνικού λαού εξαρτάται από τον τουρισμό».

Η εισηγήτρια εκ μέρους του υπουργείου κ. Φωτεινή Πιπιλή, έκανε σαφέστερο το επιχείρημα:

«Το μέγεθος της σημασίας του συγκεκριμένου Μουσείου, του οποίου μόνο το 2018, προ πανδημίας δηλαδή, η επισκεψιμότητα ήταν 6,95 εκατομμύρια πολίτες από όλο τον κόσμο. Θα επαναλάβω την προσωπική μου πεποίθηση, πως η παγκοσμιοποίηση της τέχνης μέσω των μουσείων είναι το πιο σημαντικό βήμα για την πρώτη επαφή του πολίτη του κόσμου όλου, με τους πολιτισμούς χωρών που, πιθανόν, αρχικά να μην γνωρίζουν καν πού βρίσκονται στο χάρτη αυτές οι χώρες. Για αυτό και είναι στη σύγχρονη εποχή απαραίτητες, πολύτιμες οι ανταλλαγές, οι αποστολές και οι μακροχρόνιες εκθέσεις έργων τέχνης από χώρα σε χώρα, γιατί η μελέτη τους οδηγεί τις περισσότερες φορές στη θέληση του επισκέπτη να επισκεφθεί τελικά τις χώρες δημιουργούς, πρωτίστως στην Ελλάδα».

Σχολιάζοντας τη δήλωση της η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων Δέσποινα Κουτσούμπα είπε στο tvxs: «Πραγματικά απορώ, αν στην αίθουσα του Βρετανικού Μουσείου παίζει ένα βίντεο για τις ελληνικές παραλίες, τότε θα δεχτεί η Υπουργός Πολιτισμού να μείνουν εκεί τα γλυπτά του Παρθενώνα, γιατί αυτό είναι θετικό για τον τουρισμό; Δεν κατανοεί ή παριστάνει ότι δεν κατανοεί τι μήνυμα δίνει στο Βρετανικό Μουσείο, τι μήνυμα δίνει σε όσους παράνομα πλουτίζουν από το εμπόριο αρχαίων ευρημάτων;

Η  υπουργός αρνήθηκε να σχολιάσει το πιο σημαντικό: Ότι οι αρχαιότητες είναι προϊόντα λαθρανασκαφών και αρχαιοκαπηλίας. Αυτές τις μέρες η Εισαγγελία της Ν. Υόρκης κάνει κατασχέσεις κλεμμένων αρχαιοτήτων από τις συλλογές του Μητροπολιτικού Μουσείου Νέας Υόρκης (ΜΕΤ), και η Υπουργός Πολιτισμού της χώρας που έχει υποφέρει από τις λαθρανασκαφές εκθειάζει τους κλεπταποδοχους μέσα στην ελληνική Βουλή!».

Διαβάστε επίσης: Κινητοποίηση αρχαιολόγων: Οι 161 κυκλαδικές αρχαιότητες να γυρίσουν στις Κυκλάδες

Η αντιπολίτευση χθες αντέδρασε σύσσωμη μιλώντας για παράνομη διαδικασία και καταπάτηση του αρχαιολογικού νόμου και ζήτησε από την υπουργό έγγραφα και απαντήσεις έως την Πέμπτη που θα τεθεί σε ψηφοφορία το νομοσχέδιο.

Η συμφωνία καταπατά τον αρχαιολογικό νόμο και δωρίζει αρχαιότητες σε άγνωστο ιδιώτη

Το βασικό επιχείρημα όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης στη χθεσινή Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων, υπό την προεδρία του Προέδρου, κ. Βασιλείου Διγαλάκη, ήταν ότι δεν νομιμοποιείται η υπουργός να κατεβάζει μια σύμβαση προς κύρωση στη βουλή, η οποία να υπερβαίνει -να καταργεί στην πραγματικότητα- τον αρχαιολογικό νόμο.

«Εάν αυτή η Σύμβαση αλλάζει σε οτιδήποτε τον αρχαιολογικό νόμο ή οποιονδήποτε άλλο νόμο, τότε είναι υποχρέωση του Υπουργείου να το εισαγάγει, όχι ως κύρωση Σύμβασης, αλλά ως νομοθετική διάταξη. Αυτό δεν συμβαίνει. Στην Αιτιολογική Έκθεση λέει ότι αλλάζει, διευρύνει, οριζόντια, κάθετα -μπορώ να σας το διαβάσω κιόλας – τον αρχαιολογικό νόμο. Άρα, λοιπόν, δεν είναι Σύμβαση, είναι νομοθετική διάταξη και έτσι πρέπει να εισαχθεί στη Βουλή, ως νομοθετική διάταξη. Διαφορετικά, καλούμαστε εδώ να παραβούμε τον Κανονισμό της Βουλής και να παρανομήσουμε.» είπε η Σία Αναγνωστοπούλου εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο πρόεδρος απάντησε πως όλα τα κόμματα συναίνεσαν στην Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής να έρθει η συμφωνία στη Βουλή για να πάρει την απάντηση από τον Κλέωνα Γρηγοριάδη (ΜέΡΑ 25) ότι όταν κλήθηκαν να πάρουν την απόφαση, δεν γνώριζαν καν το περιεχόμενο της Συμφωνίας.

«Κύριε Πρόεδρε, αυτό που έχω να τονίσω είναι ότι έχετε παρακάμψει πλήρως τη νομοθεσία. Κάνετε τη Βουλή συνένοχο με ιδιωτικών συμφερόντων ίδρυμα και πρέπει η διαδικασία να μην ξεκινήσει καν, να στείλετε επιτροπή επιστημόνων να δουν τις αρχαιότητες πρώτα και να εξετάσουν τη γνησιότητά τους» τόνισε από τη μεριά της η κ. Χ. Ασημακοπούλου (ειδική Αγορήτρια της Ελληνικής Λύσης) θέτοντας το δεύτερο επιχείρημα στο οποίο συμφωνεί σύσσωμη όλη η αντιπολίτευση. Το γεγονός δηλαδή, ότι η υπουργός δεν προσκόμισε κανένα έγγραφο που να πιστοποιεί το ιστορικό, τη διαδρομή των αρχαιοτήτων και εάν είναι γνήσιες ή όχι.

«Αυτό συμβαίνει γιατί πρόκειται για κλεμμένα αντικείμενα, τα οποία σύμφωνα με τον νόμο πρέπει να επαναπατριστούν κι όχι να τα δωρίσει η κυβέρνηση σε ένα ίδρυμα που δεν γνωρίζουμε καν σε ποιον ανήκει» εξηγεί η Δ. Κουτσούμπα και συμπληρώνει “Η Βουλή καλείται εκ των υστέρων να κυρώσει μια Συμφωνία, για να νομιμοποιήσει την προέλευση αντικειμένων πολιτιστικής κληρονομιάς, για τα οποία η αρμόδια Υπουργός δεν μπορεί καν να διαβεβαιώσει ότι δεν είναι προϊόντα του εγκλήματος της παράνομης διακίνησης! Η Βουλή καλείται εκ των υστέρων να κυρώσει μια Συμφωνία, για να παραχωρήσει το απαράγραπτο δικαίωμα του ελληνικού λαού στην κατοχή και ουσιαστική νομή της πολιτιστικής του κληρονομιάς, σε ένα Ίδρυμα άγνωστης Διοίκησης, άγνωστου Καταστατικού, αγνώστων σκοπών! Η Υπουργός είναι ο φυσικός αυτουργός μιας εξ ολοκλήρου παράνομης συμφωνίας και τώρα ζητά από τη Βουλή να γίνει συνεργός της”.

Όπως υπογράμμισε ο κ. Ιωάννης Δελής (ειδικός Αγορητής του ΚΚΕ):  «…θα θέλαμε να υποβάλλουμε και εμείς ένα αίτημα στην Κυβέρνηση γιατί νομίζουμε ότι λείπει από το σώμα  των υλικών της Σύμβασης, σε σχέση με τον κάτοχο αυτής της ιδιωτικής συλλογής των κυκλαδικών αρχαιοτήτων, που είναι το Ινστιτούτο Ελληνικού Πολιτισμού με έδρα το Ντέλαγουερ. Νομίζουμε ότι αποτελεί έλλειμμα, δεν μπορεί η Βουλή να αποφασίζει να παραχωρεί την κατοχή μιας τέτοιας συλλογής χωρίς να γνωρίζει ποιος είναι αυτός ο κάτοχος, ποιοι είναι οι σκοποί του, ποια είναι η σύνθεσή του;»

Η υπουργός Πολιτισμού κ. Μενδώνη διαβεβαίωσε την Επιτροπή και προσωπικά τον κ. Δελή ότι το Καταστατικό του Ινστιτούτου θα κατατεθεί στη Βουλή και μετά… απλώς δεν το κατέθεσε!

Ο μεγιστάνας που «…βγήκε από σειρά του Netflix»

Η κ. Πιπιλή αλλά και η υπουργός Λ. Μενδώνη, δεν απάντησαν σε κανένα ερώτημα. Ούτε στους λόγους για τους οποίους δεν έχουν προσκομιστεί έγγραφα πιστοποίησης και προέλευσης των αντικειμένων, ούτε ποια είναι η σύσταση του ιδρύματος στο οποίο παραχωρούνται οι αρχαιότητες. Η κ. Πιπιλή μίλησε με εμφατικό τρόπο, για την ιστορία του μεγιστάνα κατόχου των κλεμμένων αρχαιοτήτων, η οποία όπως υπογράμμισε θα μπορούσε να είναι σειρά στο Netflix!

«Φανταστείτε την εικόνα που είδα εγώ. Υπάρχει ένας άγνωστος σε εμάς στον περισσότερο κόσμο, ο οποίος είναι ένας Αμερικανοεβραίος μεγιστάνας, ο κύριος Λέοναρντ Στέρν, κλασικό παράδειγμα πάμπλουτου ο οποίος εδώ και δεκαετίες διέθετε μία άγνωστη στους πάντες εξαιρετικής αξίας συλλογή από 161 ειδώλια Κυκλαδικής Τέχνης. Η συνέχεια για τη συλλογή αυτή και το τέλος της που αρχίζει σήμερα με τη συζήτηση εδώ, για την οριστική επιστροφή της πολύτιμης αυτής συλλογής στην κυριότητα του ελληνικού κράτους, θα μπορούσε κάλλιστα να είναι και ένα σενάριο τηλεοπτικής σειράς τύπου NETFLIX για παράδειγμα, που ρίχνει φως στον άκρατο πλούτο, στις ιδιαιτερότητες του τρόπου ζωής των μεγιστάνων, στην επιχειρηματική τους όποια δραστηριότητα, στο πάθος τους για την απόκτηση πολύτιμων συλλογών» είπε η Φ. Πιπιλή και συνέχισε:

«Να σας πω την εικόνα που έχω εγώ πριν μπω στο νομοσχέδιο. Ο συλλέκτης ογδόντα τεσσάρων ετών, αποφασίζει για τους δικούς του λόγους να δωρίσει αυτό το μυστικό ιδιωτικό σε εισαγωγικά ή χωρίς εισαγωγικά πλούτο, στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης. Άλλωστε, ο Στερν είναι γείτονας μένει στην 5η Λεωφόρο ακριβώς απέναντι από το Μητροπολιτικό Μουσείο. Πηγαίνει λοιπόν και τους λέει, έχω αυτή την εκπληκτική συλλογή την οποία θέλω να δωρίσω ΜΕΤ της Νέας Υόρκης στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Αμέσως όμως το Μητροπολιτικό Μουσείο, του εξηγεί ξεκάθαρα ότι δεν μπορεί να δεχτεί αυτή την πολύτιμη εκπληκτική συλλογή, γιατί αναγνωρίζει αποκλειστική κυριότητα γι αυτά τα 161 αντικείμενα μόνο στο ελληνικό δημόσιο» είπε η Φ. Πιπιλή.

«Η Ελλάδα θα έχει την κυριότητα, αλλά οι αρχαιότητες θα ανήκουν σε ιδιώτη, αφού με την υπογραφή της η Λ. Μενδώνη παρέδωσε την κατοχή των αρχαιοτήτων σε ένα ιδιωτικό Ίδρυμα!» υπογραμμίζει η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων. «Για να καταλάβουμε τι σημαίνει κατοχή των αρχαιοτήτων, το ελληνικό δημόσιο δεν μπορεί να μεταφέρει καν τις αρχαιότητες αυτές σε ένα δημόσιο μουσείο παρά μόνο αν το ζητήσει το ίδρυμα του Ντελαγουερ, που θα είναι ο κάτοχος. Αυτός θα αποφασίζει στο εξής την τύχη των αρχαιοτήτων και το ΥΠΠΟΑ θα έρχεται να δώσει την έγκρισή του. Το υπουργείο παρουσιάζεται ευχαριστημένο που έξω από την αίθουσα του ΜΕΤ θα γράφει “Ελληνική Δημοκρατία”.

Βεβαίως οι αίθουσες στο ΜΕΤ αναγράφουν πολλά ονόματα, όπως για παράδειγμα το όνομα του μέγα δωρητή του ΜΕΤ εκατομμυριούχου κ. Στάινχαρντ, του οποίου η Συλλογή αποδείχτηκε ότι είχε κλεμμένες αρχαιότητες και η Εισαγγελία της Ν. Υόρκης τον ανάγκασε να τις επιστρέψει σε 11 χώρες, μεταξύ αυτών και την Ελλάδα. Πόσο… τιμητικό θεωρείται για τη χώρα να έχει μια αίθουσα στην οποία θα αναγράφεται ότι οι αρχαιότητες είναι η Συλλογής Στερν και είναι δάνειο του ιδιωτικού Κυκλαδικού Μουσείου στο ΜΕΤ;

Βασική επιχειρηματολογία της Υπουργού για τη Συμφωνία που υπέγραψε και φέρνει για κύρωση στη Βουλή, είναι ότι δεν γνωρίζαμε ότι υπήρχαν αυτές οι αρχαιότητες. Η επιχειρηματολογία στερείται νομικού και ηθικού ερείσματος. Από τη στιγμή που έγιναν γνωστές οι αρχαιότητες στην ίδια, δύο χρόνια πριν, ένας είναι ο νόμιμος και ηθικός δρόμος: η ένδικη διεκδίκηση, ο επαναπατρισμός και η έκθεσή τους εκεί από όπου κλάπηκαν: στις Κυκλάδες».

Η Σ. Αναγνωστοπούλου απάντησε «Εμείς εδώ ερχόμαστε και λέμε πω-πω  το Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης, μας βλέπει και αφού μας βλέπει είμαστε κάτι και εμείς. Λυπάμαι πάρα πολύ σε όλα αυτά που υφιστάμεθα τον τελευταίο καιρό τα τελευταία τρία  χρόνια και στον πολιτισμό ειδικά και γενικά. Να πρέπει να έχουμε στην Βουλή  αυτή την κύρωση σύμβασης που μας υποχρεώνει εμάς, εάν αυτά είναι προϊόν εγκληματικής δραστηριότητας, δηλαδή διακίνηση παράνομη, λαθρανασκαφή και όλα αυτά».

Συμφωνία – επιτομή της αποικιοκρατικής αντίληψης

Η Σία Αναγνωστοπούλου είπε πως δεν ακολουθήθηκε η νόμιμη διαδικασία

«Το πρώτο που κάνει το Υπουργείο Πολιτισμού αυτής της χώρας είναι κοινή δικαστική διαδικασία. Πού τα βρήκατε και πώς φτάσανε μέχρι σας; Και ζητάμε επαναπατρισμό άμεσα στη χώρα.  Έγινε αυτή η διαδικασία, βάσει των νόμων;  Ποιοι ντιλάρουν με τις αρχαιότητες και τα κυριαρχικά δικαιώματα αυτού του λαού και πώς ντιλάρουν είναι το θέμα;

Τίθεται, δε, σε αυτή τη συμφωνία ένας εκβιαστικός όρος,  ιδιώτες βιάζουν το ελληνικό κράτος.Παράνομη συμφωνία, εν κρυπτώ χωρίς εξουσιοδότηση από κανένα νόμο της χώρας  προκειμένου να ξεπλυθούν παράνομες συναλλαγές, λέμε εμείς και έχουμε κάθε δικαίωμα να το λέμε…..Τίθεται, δε, σε αυτή τη συμφωνία ένας εκβιαστικός όρος,  ιδιώτες βιάζουν το ελληνικό κράτος. Πού τι λένε; Πρέπει να έχει δημοσιευθεί η συμφωνία και τα παραρτήματά της, πρέπει να έχουν εγκριθεί από το ελληνικό κράτος μέχρι τις 10 Σεπτεμβρίου, γι’ αυτό είμαστε τώρα υπ’ ατμόν εδώ πέρα. Κι εγώ ρωτάω την κ. Μενδώνη, ποιον ρώτησε;….Τη συμφωνία έκθεσης που υπογράφετε διαβάστε την. Πρέπει να βγει σε φεϊγβολάν στον Ελληνικό λαό. Είναι η επιτομή της αποικιοκρατίας, της αποικιοκρατικής αντίληψης».

Ο Δημ. Κωνσταντόπουλος (Ειδικός   Αγορητής του ΚΙΝ.ΑΛ) δήλωσε ότι το κόμμα του επιφυλάσσεται σχετικά με την ψηφοφορία της Πέμπτης και υπογράμμισε πως:
«Εν κατακλείδι, ο όρος για κύρωσή της από το Ελληνικό Κοινοβούλιο αποτελεί τι; Επιθυμία του κυρίου Στερν, ο οποίος και δεν συμβάλλεται άμεσα από το Ελληνικό Δημόσιο στη Σύμβαση που συζητάμε. Και ερωτώ γιατί ακολουθούμε τους όρους του κυρίου Στερν; Για να αναγνωριστεί από την Βουλή η μέχρι τώρα κατοχή των αρχαιοτήτων από τον τελευταίο. Αναμένουμε, κυρία Υπουργέ μια σαφέστατη απάντηση. Διότι, η Ελληνική Βουλή λειτουργεί σύμφωνα με το Σύνταγμα και τους νόμους και όχι με την βούληση ενός ιδιώτη» είπε ο Δ. Κωνσταντόπουλος.

Ο Κλέων Γρηγοριάδης (ΜΕΡΑ25) έκλεισε την ομιλία του λέγοντας:

«Κοιτάξτε, το ΜέΡΑ25, καταψηφίζουμε, όχι με το ένα χέρι και με τα δύο χέρια και αν χρειαστεί, αν χάσουμε τα χέρια μας για να μην φύγουν αυτά από την Ελλάδα, μη τυχόν και δε γυρίσουν, όπως ο Κυναίγειρος, θα καταψηφίσουμε και δαγκωτό, με το στόμα. Θα χρειαστεί, δηλαδή, να το ξέρετε, κυρία Υπουργέ, να αποκεφαλίσετε όλη την Αντιπολίτευση, εκτός ίσως από το ΠΑΣΟΚ, που επιφυλάχθηκε. Ελπίζω, αγαπητέ φίλε, να μην επιφυλαχθείτε και στην Ολομέλεια. Ελπίζω, στην Ολομέλεια, να πείτε ότι δε συναινείτε κλέφτες να κλέβουν με τη βούλα του Ελληνικού Κοινοβουλίου την περιουσία του ελληνικού λαού».

Συλλογή υπογραφών: Τα Κυκλαδονήσια του Πολιτισμού απαιτούν την επιστροφή των 161 κλεμμένων θησαυρών τους