Η είδηση της εβδομάδας δεν είναι η καθαρή – και όχι στα σημεία- ήττα  του Κυριάκου  Μητσοτάκη στην Βουλή από τον Αλέξη Τσίπρα , ούτε η απογοητευτική εμφάνιση του πρωθυπουργού μπροστά  στα άδεια έδρανα του ευρωκοινοβουλίου, ούτε το αέναο μάδημα της μαργαρίτας  για την διενέργεια των εθνικών εκλογών.

Η είδηση είναι η εξαμηνιαία μέτρηση τάσεων της MRB . Με νύχια και με δόντια μέχρι τώρα, η ΝΔ και ο φιλικός της τύπος διατηρούσαν  την εικόνα μιας παγιωμένης κυριαρχίας του Κυριάκου  Μητσοτάκη,  που με τον ένα η τον άλλο τρόπο, με δεύτερη ή και τρίτη κάλπη , μόνος του ή με το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ έχει εξασφαλισμένη μια ακόμα τετραετία.

Σε αρκετούς ταλαντευόμενους και αναποφάσιστους αυτή η βεβαιότητα λειτουργούσε με την ισχύ αυτοεκπληρούμενης προφητείας ενώ είχε και επιπτώσεις στην αυτοπεποίθηση και τον ενθουσιασμό του κόσμου της δημοκρατικής παράταξης , ένα μέρος του οποίου θεωρούσε δύσκολη την αλλαγή πολιτικού κύκλου. Με ένα μπαράζ δημοσκοπήσεων διατηρούσαν δυο χρήσιμα για αυτούς ψυχολογικά φράγματα : ποσοστό άνω του 30% για την ΝΔ και διαφορά άνω των 8 – 10 % της ΝΔ απο τον ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία.  Ποσοστά ασφαλείας δηλαδή που σε κάθε αστοχία της κυβέρνησης, εμφανίζονταν ως δια μαγείας την κρίσιμη στιγμή για να επιβεβαιώσουν την εικόνα της αλώβητης υπεροχής της κυβέρνησης, του επιτελικού κράτους , των υπουργών κλπ.

Βέβαια προσεκτικοί αναλυτές επισήμαιναν την αντίφαση ανάμεσα σε μια συνεχή επιδείνωση των ποιοτικών στοιχείων για την ΝΔ και την διατήρηση της ποσοτικής , ποσοστιαίας διαφοράς. Έλεγαν ότι αποτελεί νόμο η ακολουθία των ποιοτικών στοιχείων από την ποσοτική καταγραφή. Μπορεί να μην γίνεται αυτόματα, να μεσολαβεί ένα διάστημα αλλά επέρχεται αναπόφευκτα. Η εξαμηνιαία μέτρηση των τάσεων της MRB που δόθηκε στην δημοσιότητα, δείχνει την αρχή του  τέλος αυτών των κατασκευασμένων βεβαιοτήτων. Οι ανατροπές  σε ορισμένους δείκτες είναι θεαματικές  και προοιωνίζονται   διαφορετικές εκλογικές συμπεριφορές το αμέσως επόμενο διάστημα .

Στην πρόθεση ψήφου πέραν της πάγιας  υποεκτίμησης της δυναμικής του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία και του γεγονότος ότι η δημοσκόπηση ολοκληρώθηκε στις 30 Ιουνίου ( δεν περιλαμβάνει δηλαδή κατάρρευση του κυβερνητικού αφηγήματος για Novartis, αποτυχία Μητσοτάκη στην σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Μαδρίτη και κατάρρευση του αφηγήματος περί απομονωμένης Τουρκίας, απόηχο συζήτησης στην Βουλή ) η ΝΔ χάνει το ψυχολογικό όριο των 30 μονάδων καταγράφοντας σε 6 μήνες απώλειες δυο μονάδων.

Ο ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία το ίδιο διάστημα σημειώνει μικρή άνοδο 0,9% . Η μεταξύ τους διαφορά μέσα σε ένα εξάμηνο  περιορίζεται   από 10,1 % στο 7,2% (29,3% έναντι 22,1%.Η πτωτική τάση της ΝΔ είναι συνεχής και λογικά δύσκολα αντιστρέψιμη . Όμως τα χειρότερα έπονται  στην μέτρηση της MRB. Οι μετρήσεις που ακολουθούν, στα συνήθως αποκαλούμενα ποιοτικά στοιχεία λογικά πρέπει να  έχουν σημάνει συναγερμό στο κυβερνητικό κόμμα. Ας τα παρακολουθήσουμε:

Πριν 6 μήνες , τον Δεκέμβριο του 2021 στο ερώτημα «  ποιο κόμμα θα σας ενοχλούσε να κερδίσει τις εκλογές έστω και με μια ψήφο» ενδεχόμενη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία ενοχλούσε το 40,2%, ενώ ενδεχόμενη νίκη της ΝΔ το 39,8%. Τώρα το 40,5% ενοχλείται από ενδεχόμενη νίκη της ΝΔ και 37,3% από νίκη του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία . Με διαφορά 3,2 % οι πολίτες για πρώτη φορά μετά το 2019 δυσφορούν περισσότερο απο ενδεχόμενη νίκη της ΝΔ παρά του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία.

Πολιτικά αυτό ερμηνεύεται ως συνεχής αποδυνάμωση του αντιΣΥΡΙΖΑ Μετώπου, πορεία που καταγράφηκε – για όσους ήξεραν και κυρίως ήθελαν να διαβάζουν τους αριθμούς- και στην προ εξαμήνου μέτρηση και τώρα απλώς διευρύνθηκε. Αυτή η αρνητικού χαρακτήρα μέτρηση πρέπει να. συνδυαστεί με την απάντηση σε μια θετικού χαρακτήρα ερώτηση : «ποιο κόμμα θα θέλατε να κερδίσει έστω και με μια ψήφο διαφορά; Εδώ το 33,8% απαντά η ΝΔ και 30% ο ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία.

Εδώ πρέπει να επισημάνουμε την ανάγκη να αυξήσει το κόμμα μας την αξιοπιστία του, την προγραμματική του επάρκεια και να τα επικοινωνήσει με ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας. Όμως η μισή περίπου δουλειά έχει  γίνει. Πριν 6 μήνες η αντίστοιχη διαφορά ήταν 6,1 %. Αν συνεχιστεί αυτή η πορεία – και δεν βλέπω τι είναι αυτό που θα μπορούσε να την ανακόψει , πόσο μάλλον να την αντιστρέψει – λογικά από το Φθινόπωρο και η παράσταση νίκης θα αρχίσει να αλλάζει χρώμα.

Δύο τελευταία κρίσιμα στοιχεία. που αναμφίβολα πρέπει να προβληματίσουν και την ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ. Η ΝΔ έχει  διαμορφώσει, τροφοδοτήσει και συντηρήσει  την αντίληψη ενός ισχυρού ΑντιΣΥΡΙΖΑ Μετώπου με πρωταγωνιστικό σε αυτό τον ρόλο του ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ, Αυξάνει, λοιπόν, την πίεση του ο Κυριακος Μητσοτάκης  προς τον Νίκο Ανδρουλάκη ώστε να συνεργαστεί μαζί του, επισείοντας τον κίνδυνο λεηλασίας του απο την ΝΔ στις δεύτερες εκλογές. Ενισχυτικές αυτής της στρατηγικής ήσαν οι μετρήσεις όλη την τριετία που έδειχναν ότι ήταν ισχυρότερη στις γραμμές του ΚΙΝΑΛ η επιθυμία για συνεργασία με την ΝΔ παρα με τον ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία.

Έρχεται τώρα η μέτρηση τάσεων της MRB να ανατρέψει αυτή την εικόνα. Οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ σε ποσοστό 25,2% επιθυμούν μετεκλογική συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία έναντι 23,1% που προτιμούν με την ΝΔ. Μικρή βέβαια η διαφορά και εικόνα διχασμού,  αλλά επίσης πρώτη φορά καταγράφεται αυτή η τάση . Που κατά την γνώμη μου επίσης θα διευρυνθεί , αν αυτό δεν έγινε ήδη τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου.

Η εξέλιξη στην υπόθεση Novartis συνιστά καίριο πλήγμα στην δεξιά -και επισπεύδουσα υπέρ της συνεργασίας με την ΝΔ- πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ και επιτρέπει στον Νίκο Ανδρουλάκη να απελευθερωθεί από την πίεση και να κινηθεί – εφόσον βέβαια το επιθυμεί- σε μετεκλογική  συνεργασία με τον φυσικό του σύμμαχο. Και ταυτοχρόνως επιβραβεύεται η σταθερή πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ Συμμαχία και προσωπικά του Αλέξη Τσίπρα που αρνήθηκε την ευκολία του διμέτωπου. Επέλεξε  και  πρόβαλε – ακόμα  όταν αυτο από πλευράς συσχετισμών φάνταζε δύσκολα υλοποιήσιμο- το σχέδιο  της προοδευτικής διακυβέρνησης απο την κάλπη της απλής αναλογικής και τώρα δικαιώνεται. Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία εγγυάται σταθερότητα και κυβέρνηση συνεργασίας.

Η απλή αναλογική μας φέρνει στο τελευταίο εύρημα της μέτρησης. Βόμβα στα θεμέλια της πολιτικής σταθερότητας  θεωρεί ο πρωθυπουργός την απλή αναλογική και με κάθε ευκαιρία προαναγγέλει την ακύρωση της με δεύτερη ή και τρίτη κάλπη. Όμως η πλειοψηφία των ερωτηθέντων σε ποσοστό 47,4% τάσσεται υπέρ αυτού του εκλογικού συστήματος.

Δεν πρόκειται για μια θεωρητική, άμοιρη συνεπειών επιλογή της πλειοψηφίας . Αυτό που ο Κυριακος Μητσοτάκης θεωρεί αυτονόητο και το επιδιώκει μετά μανίας,  έρχεται σε άμεση αντιπαράθεση με την θέληση των πολιτών. Η πλειοψηφία δεν βλέπει στην απλή αναλογική μια βόμβα στα χέρια του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία, αλλά μια δυνατότητα για συγκρότηση σταθερής προοδευτικής κυβέρνησης συνεργασίας. Το εύρημα αποτελεί ταυτοχρόνως μήνυμα για τον Νίκο Ανδρουλάκη και τους αλλους αρχηγούς των κομμάτων της δημοκρατικής αντιπολίτευσης. Απλή αναλογική σημαίνει συνεργασίες πάνω σε πρόγραμμα.

Αν οι καμπάνες χτυπάνε για την ΝΔ , για τον ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτικη Συμμαχία τα ευρήματα συνιστούν λογο εγρήγορσης και  βελτίωσης του πολιτικού του προφίλ εκεί που πάσχει. Έχουμε κάνει βήματα , τώρα πρέπει να γίνουν άλματα. Στην συσπείρωση, στην σαφήνεια του προγραμματικού μας λόγου, στην αξιοπιστία μας.

Φαίνεται ότι βρισκόμαστε στην αρχή του τέλους του πολιτικού κύκλου της ΝΔ και του Κυριάκου Μητσοτάκη .  Όταν σύμφωνα με την μέτρηση της MRB στην ερώτηση «ποιες λέξεις σας εκφράζουν» το αποτέλεσμα είναι φόβος  50% , οργή 47,7% απογοήτευση 36,6% η πορεία της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι προδιαγραμμένη. Ο χρόνος μόνο  « παίζει»  και αυτό το μέρος του δράματος ( ή κωμωδίας)  παίζεται τώρα με τα αλλεπάλληλα μπρος πίσω του πρωθυπουργού ως προς τις εκλογές. Το δύσκολο αλλά και η μεγάλη πρόκληση για εμάς είναι  να εκφράσουμε τον κόσμο που θέλει μια χειρολαβή για να ελπίσει  και να ανεβάσουμε το ποσοστό ελπίδας, που είναι μόνο 26,9%.

*Ο Νίκος Μπίστης είναι μέλος της Πολιτικής Γραμματείας και συντονιστής της επιτροπής Πολιτικού Σχεδιασμού του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία.