Την ανάληψη του Tvxs από μια μη κερδοσκοπική εταιρεία γνωστοποίησε ο ιδρυτής του site Στέλιος Κούλογλου, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην Εφημερίδα των Συντακτών. Η εταιρεία έχει σκοπό την προαγωγή της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας, θα καθιερώσει ετήσια δημοσιογραφικά βραβεία και θα αναπτυχθεί στηριγμένη στους συνδρομητές της. Το νέο μοντέλο λειτουργίας του tvxs.gr είναι εμπνευσμένο από ανάλογα πειράματα ανεξάρτητων ειδησεογραφικών site στην Ουγγαρία και τη Σλοβακία, όπου οι τοπικές κυβερνήσεις ελέγχουν πλήρως τα δημόσια και τα περισσότερα ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης.

Ακολουθεί η συνέντευξη στη Νόρα Ράλλη.

Δικαίωμα του πολίτη είναι και αυτό στην πλουραλιστική και ελεύθερη ενημέρωση. Στην Ελλάδα, πολύ λόγος γίνεται αν ισχύει αυτό. Και μάλιστα είχαμε και τη δήλωση της επιτρόπου Γιούροβα που είπε ότι οι κυβερνήσεις Ελλάδας, Πολωνίας και Ουγγαρίας χρησιμοποιούν τα δημόσια μέσα ενημέρωσης για προπαγάνδα και χρηματοδοτούν προνομιακά τα ιδιωτικά.

Είχαμε συνεδρίαση στη διακομματική επιτροπή για τα μέσα ενημέρωσης και αναφέρθηκα στην διαβόητη λίστα Πέτσα. Προφανώς η επίτροπος είχε υπόψη της το θέμα, γιατί το σχολίασε αμέσως. Αλλα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης επιβεβαίωσαν πλήρως όσα είχα αναφέρει. Της κυβέρνησης δεν της άρεσε καθόλου αυτό γιατί ο κ. Μητσοτάκης θέλει να το παίζει κεντρώος και ενοχλείται πολύ όταν τον παρομοιάζουν με τον Ούγγρο πρωθυπουργό. Επικοινώνησαν με την επίτροπο και η ίδια τους απάντησε πως δεν αναφέρθηκε αποκλειστικά στην Ελλάδα. Αυτό ο κυβερνητικός εκπρόσωπος το θεώρησε διάψευση και με κατηγόρησε για fake news -το έχουν κοπιάρει από τον Τραμπ.

Θεωρείτε ότι η Ελλάδα έχει κοινά σημεία με την Ουγγαρία;

Είναι σχεδόν ίδια η κατάσταση και στις δύο χώρες. Η ουγγρική κυβέρνηση ελέγχει ασφυκτικά τα δημόσια μέσα ενημέρωσης, ενώ οι φίλοι της ολιγάρχες έχουν αγοράσει τα ιδιωτικά. Υπάρχουν μόνο 1-2 ανεξάρτητες εφημερίδες, με σοβαρά οικονομικά προβλήματα, τα οποία μεγάλωσαν λόγω της πανδημίας. Πρόσφατα πήρα μέρος σε ένα συνέδριο στη Βουδαπέστη όπου αναλύθηκαν προβλήματα που είναι παρόμοια σε Τσεχία, Σλοβακία, Πολωνία, τώρα Σλοβενία. Στην Ουγγαρία υπήρχε και το index, ένα ανεξάρτητο site το οποίο όμως το καλοκαίρι εξαγοράστηκε από έναν Ούγγρο επιχειρηματία, φίλο του Ορμπαν. Εξήντα δημοσιογράφοι παραιτήθηκαν κι έφτιαξαν ένα καινούργιο με τη βοήθεια ενός άλλου site, που πάει πολύ καλά στη Σλοβακία.

Και νομίζω κάτι παρόμοιο σχεδιάζετε να κάνετε και στην Ελλάδα.

Αναφέρεστε στο TVXS, που γεννήθηκε το 2008, προϊόν μιας άλλης λογοκρισίας. Το ίδρυσα μόλις με είχαν διώξει από την ΕΡΤ, επειδή στην εκπομπή μου, «Το ρεπορτάζ χωρίς σύνορα» ετοίμαζα έναν ντοκιμαντέρ για τη γενιά των 700 €. Μόλις είχε παρουσιαστεί αυτό το φαινόμενο, η νέα γενιά να πληρώνεται πολύ λιγότερο από τις προηγούμενες. Το ντοκιμαντέρ ήταν σήμα κινδύνου για την επερχόμενη οικονομική κατάρρευση, αλλά άντε να το καταλάβει αυτό και να το παραδεχτεί η τότε κυβέρνηση Καραμανλή. Έβαλε το πρόβλημα κάτω από το χαλί και κατήργησε την εκπομπή. Έτσι έφτιαξα το TVXS. Δεν υπήρχαν τότε αλλά ενημερωτικά sites ούτε και διεθνή μοντέλα όπως τα σημερινά της Ανατολικής Ευρώπης. Δημιούργησα και μια ανώνυμη εταιρεία για να το χρηματοδοτεί. Έχασα πάρα πολλά χρήματα έκτοτε, αλλά τώρα με την οικονομική κρίση λόγω πανδημίας το πρόβλημα είναι οξύτερο. 

Μεσολάβησε όμως και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Δεν πήρατε καμιά βοήθεια;

Τίποτα. Να φανταστείς ότι στη διαφήμιση των κομμάτων για τις εκλογικές αναμετρήσεις υπήρχαν sites με πολύ μικρότερη επισκεψιμότητα που πολεμούσαν με τον ΣΥΡΙΖΑ, συχνά με βρόμικα μέσα, αλλά έπαιρναν περισσότερα λεφτά. Οι εμπορικοί τους υπεύθυνοι είχαν μείνει άναυδοι,  το λένε ακόμα. Και την ίδια στιγμή, η Ν.Δ. δεν έδινε φυσικά στο Tvxs- εγώ έχω αποχωρήσει μετά την εκλογή μου ως ευρωβουλευτή από τη δημοσιογραφική του διεύθυνση- ούτε φράγκο διαφήμιση. Αλλά δεν παραπονιέται κανείς, παράσημα είναι αυτά.

Όπως και ότι στην τελευταία ΔΕΘ, στις 4,5 ώρες συνέντευξη του Α. Τσίπρα, πήρε ερώτηση και το πιο αδιάφορο σάιτ, αλλά όχι το tvxs… Για να συνεχίσω, όμως, η ανώνυμη εταιρεία μας αφήνει χρόνους και τη διαχείριση αναλαμβάνει μια μη κερδοσκοπική εταιρεία – άλλωστε ποτέ ο σκοπός μου δεν ήταν το κέρδος. Αυτή θα έχει στόχο την προαγωγή της δημοσιογραφίας προωθώντας ένα μοντέλο ανεξάρτητου ρεπορτάζ, πλήρους σεβασμού της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, επιβράβευσης της τίμιας δημοσιογραφίας με ετήσια βραβεία. Και όλα τα κέρδη θα πηγαίνουν σε προσλήψεις και βελτίωση της ύλης. Οταν λέω κέρδη, εννοώ τα έσοδα βασικά από τις συνδρομές αλλά και τις διαφημίσεις.

Εξάλλου, παγκοσμίως, η τάση είναι η στήριξη στους συνδρομητές. Από την εποχή του Γουτεμβέργιου η ερευνητική δημοσιογραφία ποτέ δεν ήταν δωρεάν. Χρειάζονται χρήματα για να γίνουν επενδύσεις, να προσληφθούν δημοσιογράφοι, να πολλαπλασιαστούν οι έρευνες και τα ρεπορτάζ. Η καλή δημοσιογραφία θέλει πόρους για να διασφαλίσει όχι μόνο την επιβίωση αλλά και την ανεξαρτησία της.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου ο καθένας έγινε λίγο αρθρογράφος, λίγο καμέραμαν, θόλωσαν την εικόνα αλλά αυτό τελειώνει. Είναι ένα δύσκολο πείραμα για την Ελλάδα, αλλά πιστεύω πάντα ότι η ποιότητα ανταμείβεται και πιστοί αναγνώστες του Tvxs θα ενισχύσουν με ένα πολυ μικρό ποσό, ούτε ένα καφέ τον μήνα,  την προσπάθεια για μια σοβαρή και τίμια δημοσιογραφία.

Μιλώντας για ερευνητική δημοσιογραφία, ασχολείστε συνεχώς με υποθέσεις μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος καθώς και με την υπόθεση του Ασάνζ.

O Τζούλιαν συγκεντρώνει και τις δύο ιδιότητες: του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος και του δημοσιογράφου. Διώκεται και για τις δύο. Το site του, τα WikiLeaks, χρηματοδοτείται και αυτό από συνεισφορές του κοινού. Είναι πάρα πολύ σημαντικό για τη δημοσιογραφία να μην εκδοθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι πολίτης της Αυστραλίας.

Αν κάθε κυβέρνηση που δεν της αρέσει το ρεπορτάζ του δημοσιογράφου μιας άλλης χώρας αρχίζει να ζητάει την έκδοση του για να δικαστεί στη χώρα της για κατασκοπεία κ.λπ., χαθήκαμε. Μπορεί μεθαύριο ο Ερντογάν να ζητήσει την έκδοση –ή να απαγάγει– έναν Ελληνα δημοσιογράφο επειδή δεν του αρέσουν τα λεγόμενά του. Και το εξοργιστικό είναι ότι μεγάλα διεθνή μέσα ενημέρωσης και οι περισσότεροι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το παίζουν Πόντιοι Πιλάτοι.