Με τη συνέχιση της λειτουργίας ενός διαλυτηρίου πλοίων, που είχε ξεκινήσει για πρώτη φορά την περίοδο της χούντας, θα γιορταστούν τα 2.500 χρόνια από τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, στο σχετικό αρχαιολογικό χώρο, χερσαίο και ενάλιο. Την υπόθεση αναδεικνύει με ανάρτηση στην ιστοσελίδα του ο Δημοτικός Σύμβουλος Πειραιά, Νίκος Μπελαβίλας.

Μάλιστα ο Αναπληρωτής Καθηγητής ΕΜΠ και Διευθυντής του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος, συνέταξε το 2018  εθελοντικά μαζί με την Αρχιτέκτονα – Πολεοδόμο Πωλίνα Πρέντου, μετά από αιτήματα αρχαιολόγων και τοπικών φορέων, σχετική μελέτη,  ως συμβολή στη συζήτηση για το αρχαιολογικό τοπίο της Κυνόσουρας και τις δυνατότητες αποκατάστασης και προβολής του.

Η επέκταση της λειτουργίας του Διαλυτηρίου μέχρι το 2052 με απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, τινάζει στον αέρα τις πολυετείς αγωνιώδεις προσπάθειες όλων των φορέων για τη διάσωση του μνημειακού στεριανού και θαλασσινού τοπίου της Κυνοσούρας, πάνω που φαινόταν ότι έφτανε το τέλος των ρυπογόνων και καταστροφικών για το αρχαιολογικό τοπίο εγκαταστάσεων, σημειώνει ο Νίκος Μπελαβίλας.

«Αγνοήθηκε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και η υπουργική απόφαση του Μαΐου 2019, αγνοήθηκαν οι δύο εξαιρέσεις παραχώρησης από τον ΟΛΠ και το Υπερταμείο – και εγκρίθηκε η λειτουργία του διαλυτηρίου για άλλα 15 έτη! Με αυτό τον πανηγυρικό τρόπο, η κυβέρνηση ξεκινά τους εορτασμούς για τα 2.500 χρόνια από τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας μετατρέποντας τον Τύμβο και τον αρχαίο λιμένα σε χαβούζα για σκράπ και ρυπογόνα απόβλητα διαλυτηρίων» αναφέρει ο Καθηγητής του ΕΜΠ.

Η ιστορία του διαλυτηρίου πλοίων

Το διαλυτήριο πλοίων «Ναυπηγεία Κυνόσουρας Α.Ε.» στη Σαλαμίνα λειτουργεί με πρώτη αδειοδότηση επί χούντας το 1971, δίπλα και γύρω από τον Τύμβο των Σαλαμινομάχων. Ακολούθησαν επάλληλες άδειες λειτουργίας. Η τελευταία δόθηκε το 1998 με αόριστη διάρκεια. Το 2007 ο ΟΛΠ παραχώρησε χώρο στο διαλυτήριο και το 2018 η Cosco ανανέωσε τη σύμβασή του έως το 2052.

Η Αρχαιολογική Υπηρεσία από τη Μεταπολίτευση ως σήμερα προσπαθεί με νύχια και με δόντια να σώσει την Κυνόσουρα, τον αρχαίο Λιμένα Αμπελακίων και τον Τύμβο των νεκρών της ναυμαχίας. Πάντα σκοντάφτει στο υψηλό πολιτικό ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο ναυπηγείο-διαλυτήριο.

Χάρη όμως στους αρχαιολόγους, και παρά τις τρικλοποδιές, η Κυνόσουρα, ο Λιμένας Αμπελακίων και ο Τύμβος των Σαλαμινομάχων αποτελούν σήμερα αρχαιολογικό χώρο (Ζώνη Α’ Προστασίας) με απόλυτη προστασία.  Επιπλέον, το 2016 η Κυνόσουρα εξαιρέθηκε από την παραχώρηση στην Cosco και πέρασε στο Ελληνικό Δημόσιο. Τον Μάϊο του 2019 με απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού απορρίφθηκε η χρήση ναυπηγοεπισκευής στον χερσαίο και ενάλιο χώρο Κυνόσουρας και Αμπελακίων που ζητούσε η Cosco με το Master Plan και απαιτήθηκε η δρομολόγηση της απομάκρυνσης όλων των ναυπηγείων από την αρχαιολογική ζώνη λόγω της ύψιστης σημασίας του τοπίου της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας.

Η ίδια θέση μεταφέρθηκε και σε όλες τις σχετικές συνεδριάσεις της ΕΣΑΛ για το Master Plan του ΟΛΠ. Επιπλέον ο χώρος του ναυπηγείου-διαλυτηρίου περιελήφθη στα 2.330 ακίνητα του Δημοσίου που εξαιρέθηκαν από το Υπερταμείο. Για αυτά ισχύει το άρθρο 123 του νόμου 4611/2019 για τα ακίνητα μνημεία που είναι εκτός συναλλαγής και ανεπίδεκτα χρησικτησίας.

Όπως σχολιάζει ο Νίκος Μπελαβίλας, «μέσα σε ελάχιστους μήνες έχουν κατορθώσει στη θάλασσα του Πειραιά τα ακατόρθωτα: τοξικά βυθοκορήματα στο Παλατάκι με τον προβλήτα κρουαζιέρας της Cosco, υγρά απόβλητα πετρελαίων στη θάλασσα της Δραπετσώνας με την Oil One και καταστροφή της Κυνόσουρας με τα «Ναυπηγεία Κυνόσουρας Α.Ε.» ως το 2052!».

Η μελέτη των Ν. Μπελαβίλα – Π. Πρέντου