Μέσα από την ταινία «Υπόθεση Φριτς Μπάουερ: Μυστική Ατζέντα», ο βραβευμένος σκηνοθέτης Λαρς Κράουμε, συνθέτει ένα δυνατό και συγκροτημένο πορτρέτο ενός γενναίου ανθρώπου, παρουσιάζοντας τον αγώνα του για την αλήθεια και τη δικαιοσύνη. Προβάλλεται σήμερα στην ΕΡΤ και αποτελεί την τηλεοπτική μας πρόταση.

Ο ρόλος και η σπουδαιότητα του εισαγγελέα Φριτς Μπάουερ στη διαμόρφωση των δικών του Άουσβιτς κατά την δεκαετία του 1960 είναι δεδομένη. Ωστόσο, μόνο μετά τον θάνατό του, έγινε γνωστή η καταλυτική του παρέμβαση στη σύλληψη του Άιχμαν.

Γερμανία, 1957. Ο εισαγγελέας Φριτς Μπάουερ έχει σημαντικά στοιχεία ότι ο συνταγματάρχης των SS και «αρχιτέκτονας του Ολοκαυτώματος» Αδόλφος Άιχμαν, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τις μαζικές απελάσεις των Εβραίων, φέρεται να κρύβεται στο Μπουένος Άιρες. Ο Μπάουερ, ο οποίος είναι ο ίδιος Εβραίος, έχει προσπαθήσει να οδηγήσει στο δικαστήριο τα εγκλήματα του Τρίτου Ράιχ, μετά την επιστροφή του από την εξορία στη Δανία.

Μέχρι στιγμής δεν τα έχει καταφέρει, λόγω της έντονης αποφασιστικότητας της Γερμανίας να καταστείλει το σκοτεινό παρελθόν της. Εξαιτίας της δυσπιστίας του στο γερμανικό σύστημα δικαιοσύνης, ο Φριτς Μπάουερ έρχεται σε επαφή με τη Μοσάντ, το Ινστιτούτο Πληροφοριών και Ειδικών Αποστολών του Ισραήλ, διαπράττοντας προδοσία. Ο Μπάουερ δεν ζητά εκδίκηση για το Ολοκαύτωμα, αλλά τον απασχολεί βαθιά το μέλλον της Γερμανίας. 

Στην «Υπόθεση Φριτς Μπάουερ: Μυστική Ατζέντα», ο σκηνοθέτης Λαρς Κράουμε, αναβιώνει το κυνήγι του ναζί εγκληματία πολέμου, Άντολφ Άιχμαν. Την απαγωγή του από την Αργεντινή, από τη Μοσάντ το 1960, τη δίκη του στο Ισραήλ και τον απαγχονισμό του. Ο υπεύθυνος του Ολοκαυτώματος και της τελικής λύσης, ταυτοποιήθηκε και συνελήφθη, χάρις στην επιμονή ενός Γερμανού γενικού εισαγγελέα.

Η ταινία, παρουσιάζει αυτή την ελάχιστα γνωστή περίοδο της ιστορίας. Πώς μπορούσαν οι Εβραίοι να ζουν στην Γερμανία, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν ο διοικητικός μηχανισμός ήταν ακόμη γεμάτος από άτομα του παλιού καθεστώτος ναζιστικής ιδεολογίας;

Το φιλμ του Λαρς Κράουμε θέτει αυτό το βασικό ερώτημα. Η προσωπικότητα και το έργο του Φριτς Μπάουερ δίνουν την απάντηση. Ο Μπούργκχαρτ Κλάουσνερ ερμηνεύει εξαιρετικά τον εισαγγελέα που δεν διστάζει μπροστά σε τίποτε και σε κανέναν, ιδίως στα προσκόμματα που θέτει η ίδια η δικαστική εξουσία.

Πρόκειται για μία αληθινή και συναισθηματικά συναρπαστική ιστορία, η οποία αποτυπώνει την αιώνια μάχη ενός αουτσάιντερ  ενάντια σ’ ένα παντοδύναμο σύστημα. O Μπούργκχαρτ Κλάουσνερ είναι εξαιρετικός στον πρωταγωνιστικό ρόλο και μας προσφέρει μια αριστοτεχνική ερμηνεία, ενσαρκώνοντας τον περίπλοκο αυτόν άνδρα.

Η «Υπόθεση Φριτς Μπάουερ: Μυστική Ατζέντα» πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λοκάρνο το 2015, όπου και απέσπασε το Βραβείο Κοινού, ενώ την ίδια χρονιά προβλήθηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο και του Λονδίνου, ενώ στη συνέχεια παρουσιάστηκε και στην Μπερλινάλε.

Φριτς Μπάουερ / Fritz Bauer (16 Ιουλίου του 1903 – 1 Ιουλίου του 1968)

Ο Μπάουερ γεννήθηκε στη Στουτγκάρδη από Εβραίους γονείς. Το 1935 μετανάστευσε αρχικά στη Δανία και όταν αυτή καταλήφθηκε από τα στρατεύματα της Ναζιστικής Γερμανίας στη Σουηδία. Ο Μπάουερ επέστρεψε στη Γερμανία το 1949 και καθώς εδημιουργείτο το νέο κράτος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, εισήλθε ξανά σε δημόσια θέση και συγκεκριμένα στον δικαστικό κλάδο.

Αρχικά ανέλαβε διευθυντής των τοπικών δικαστηρίων και αργότερα, κατέλαβε τη θέση που αναλογεί στον Γενικό Εισαγγελέα στο Μπράουνσβαϊγκ. Το 1956 προάχθηκε σε Γενικό Εισαγγελέα του κρατιδίου της Έσσης, με έδρα την Φρανκφούρτη. Στη θέση αυτή παρέμεινε ως τον θάνατό του, το 1968.

Ο Μπάουερ έλαβε ενεργά μέρος στις συνεχείς προσπάθειες να επιτευχθεί δικαιοσύνη και να αποδοθούν αποζημιώσεις (υλικές και ηθικές) στα θύματα του ναζιστικού καθεστώτος. Το 1958 πέτυχε να στοιχειοθετήσει τη συλλογική δίωξη πολλών στελεχών των ναζί που παρέμεναν ελεύθεροι, παρά το ότι είχαν διαπράξει εγκλήματα. Οι προσπάθειες αυτές κατέληξαν σε διεξαγωγή δίκης, γνωστής ως «Δίκης του Άουσβιτς», της πρώτης που έγινε επί γερμανικού εδάφους με παρόμοιο θέμα. Η δίκη άρχισε το 1963 και ολοκληρώθηκε το 1965.

Το έργο του Φριτς Μπάουερ συνέβαλε στη δημιουργία ενός δημοκρατικού συστήματος απονομής δικαιοσύνης στη Γερμανία, καθώς επίσης και για τη συνεπή, νόμιμη δίωξη των ναζιστικών εγκλημάτων και τη μεταρρύθμιση του ποινικού δικαίου και των ποινικών συστημάτων στη χώρα. Χωρίς την επίμονη συμβολή του Μπάουερ, η δίκη του Άουσβιτς στη Φρανκφούρτη πιθανότατα δεν θα είχε διεξαχθεί ποτέ.

Ο εισαγγελέας ονειρευόταν ότι ο Άιχμαν θα δικαζόταν στην Γερμανία. Όχι από επιθυμία εκδίκησης, αλλά από θέληση να εξαναγκάσει μια χώρα, που προτιμά να ανοικοδομείται και να είναι αφοσιωμένη στο οικονομικό θαύμα που τελείται, από το να κοιτάξει κατάματα το παρελθόν της.

Διαβάστε επίσης:

• Επτά ταινίες για την Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος

Υπόθεση Φριτς Μπάουερ: Μυστική Ατζέντα / The People vs. Fritz Bauer / Der Staat gegen Fritz Bauer
Σκηνοθεσία: Λαρς Κράουμε
Σενάριο: Ολιβιέ Γκουέζ, Λαρς Κράουμε
Πρωταγωνιστούν: Μπούργκχαρτ Κλάουσνερ, Ρόναλντ Ζέρφελντ, Σεμπάστιαν Μπλόμπεργκ, Λίλιθ Στάνγκενμπεργκ
Φωτογραφία: Γιενς Χάραντ
Μοντάζ: Μπάρμπαρα Γκίες
Έτος Παραγωγής: 2015
Χώρα Παραγωγής: Γερμανία
Διάρκεια: 105 λεπτά
Τηλεοπτική Μετάδοση: Τρίτη 30 Ιουνίου στις 23:05 στην ΕΡΤ2