Η παντοδύναμη στη Βαυαρία Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CSU), ο πιο πιστός κυβερνητικός εταίρος της Άνγκελα Μέρκελ (CDU), έχασε για πρώτη φορά στην ιστορία της την αυτοδυναμία στο κρατίδιο, προκαλώντας πολιτικό σεισμό στη Γερμανία και επιφέροντας σημαντικό πλήγμα στην Καγκελάριο και την κυβέρνηση. Δεύτερη δύναμη οι Πράσινοι, ενώ στην τοπική Βουλή μπήκε και η ακροδεξιά AfD. Καταποντήστηκαν και οι Σοσιαλδημοκράτες. 

Ads

Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα, οι Βαυαροί Χριστιανοκοινωνιστές (CSU) του πρωθυπουργού Μάρκους Ζέντερ παραμένουν μεν πρώτο κόμμα αλλά είδαν το ποσοστό τους να πέφτει σχεδόν κατά 10 μονάδες στο 37,4%. Όπως επισημαίνουν πολιτικοί αναλυτές, πρόκειται για μια τεράστια ήττα για ένα κόμμα που επί δεκαετίες κυβερνούσε με άνετη αυτοδυναμία, συγκεντρώνοντας ποσοστά γύρω στο 50-60%, ενώ ακόμη και στις δύσκολες εκλογές του 2013 είχε καταφέρει να συγκεντρώσει το 47% των ψήφων. 

Αντίθετα ο μεγάλος κερδισμένος της εκλογικής αναμέτρησης ήταν οι Πράσινοι οι οποίοι συγκέντρωσαν ποσοστό 17,8%, καταγράφοντας άνοδο κατά σχεδόν 10 ποσοστιαίων μονάδων (8,6%). Στην τρίτη θέση αναδείχθηκε το τοπικό κόμμα «Ελεύθεροι Ψηφοφόροι» με 11,8%, ενώ ακολούθησε το ακροδεξιό «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD), η οποία εξασφάλισε για πρώτη φορά την είσοδο στην τοπική Βουλή, λαμβάνοντας ποσοστό 10,4%. Δραματικές ήταν οι απώλειες και για τους Σοσιαλδημοκράτες του SPD, οι οποίοι έπεσαν κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες, και περιορίστηκαν σε ποσοστό κάτω του 10%. Οι Φιλελεύθεροι κατάφεραν να μπουν στην τοπική Βουλή οριακά με ποσοστό 5,1%. Σε ό,τι αφορά την κατανομή των εδρών στο τοπικό Κοινοβούλιο, από τις 205 έδρες η CSU εξασφαλίζει 85, οι Πράσινοι 38, οι Ελεύθεροι Ψηφοφόροι 27, η Εναλλακτική για την Γερμανία 22 και οι Φιλελεύθεροι 11.

Αγωνία στο Βερολίνο

Στις πρώτες του δηλώσεις ο Βαυαρός πρωθυπουργός της CSU Μάρκους Ζέντερ παραδέχθηκε ότι δεν είναι «καθόλου ευχαριστημένος με το αποτέλεσμα», για να προσθέσει ωστόσο ότι «είναι εξίσου σαφές πως η CSU έχει εντολή για τον σχηματισμό κυβέρνησης». Όπως υπογραμμίζει η Deutsche Welle, η εκλογική καθίζηση της CSU αναμένεται να έχει επιπτώσεις για τη συνοχή του κυβερνητικού συνασπισμού και στο Βερολίνο. «Πρέπει να γίνουμε καλύτεροι, να περιορίσουμε τις μεταξύ μας αντιπαραθέσεις και να επιτύχουμε συγκεκριμένα αποτελέσματα» δήλωσε ο Μίχαελ Γκρόσε-Μπρέμερ, ηγετικό στέλεχος του κυβερνώντος χριστιανοδημοκρατικού κόμματος (CDU) της Άνγκελα Μέρκελ, στο τηλεοπτικό δίκτυο ZDF.

Ads

Πάντως δεν αναμένονται άμεσες διορθωτικές κινήσεις, καθώς οι χριστιανοδημοκράτες της Άνγκελα Μέρκελ επιστρατεύουν τις δυνάμεις τους για μία τελευταία κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση τη μεθεπόμενη Κυριακή στο κρατίδιο της Έσσης. Εάν υποστεί και εκεί ήττα το κυβερνητικό στρατόπεδο, όλα είναι πλέον ανοιχτά και «θα έχουμε πολλές συζητήσεις», όπως σημείωσε το βράδυ του Σαββάτου σε ραδιοφωνική συνέντευξη ο πρόεδρος της Βουλής Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, προειδοποιώντας μάλιστα ότι ο ρόλος της Άνγκελα Μέρκελ «δεν είναι πλέον αδιαμφισβήτητος». Με δύο άσχημα εκλογικά αποτελέσματα τίθεται εν αμφιβόλω ακόμα και η επανεκλογή της Άγκελα Μέρκελ στην προεδρία του κόμματος στο συνέδριο των Χριστιανοδημοκρατών τον Δεκέμβριο, ενώ ήδη ακούγονται φωνές στους κόλπους των γερμανών συντηρητικών που κάνουν λόγο για «νέα θεμέλια που θα προετοιμάσουν το κόμμα για το μέλλον».

Αλλά και στο Μόναχο, σύμφωνα με τη Deutsche Welle, τίθεται το ερώτημα, εάν ο επί σειρά ετών πρωθυπουργός της Βαυαρίας και σημερινός υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας Χορστ Ζέεχοφερ μπορεί να βγει αλώβητος από το εκλογικό αποτέλεσμα της Κυριακής. Σε σχετικό ερώτημα της γερμανικής τηλεόρασης (ARD) o γενικός γραμματέας της CSU Μαρκ Μπλούμε δεν έδωσε σαφή απάντηση, λέγοντας ότι «δεν μπορούμε να συνεχίσουμε σαν να μη συμβαίνει τίποτα», αλλά από την άλλη πλευρά «πρέπει να αναλύσουμε πρώτα το εκλογικό αποτέλεσμα». Ο ίδιος ο Ζέεχοφερ δηλώνει ότι είναι διατεθειμένος να συζητήσει το ζήτημα, αλλά «όχι απόψε» και η παραμονή του στην προεδρία του κόμματος μόνο βέβαιη δεν μπορεί να θεωρηθεί. Το ίδιο ισχύει και για την παραμονή του στη θέση του υπουργού Εσωτερικών. Ίσως τώρα, μετά την συρρίκνωση του ποσοστού των Χριστιανοκοινωνιστών, να είναι η ιδανική στιγμή για την Άγκελα Μέρκελ να «ξεφορτωθεί» τον Χορστ Ζεεχόφερ τώρα που είναι πολιτικά πιο αδύναμος από ποτέ.

Επιπτώσεις αναμένονται και για την πρόεδρο των Σοσιαλδημοκρατών Αντρέα Νάλες. Μετά την συρρίκνωση του ποσοστού των Σοσιαλδημοκρατών στο μισό «τρίζει» και η δική της καρέκλα. Οι τοπικές εκλογές δείχνουν, για μια ακόμα φορά, ότι οι γερμανοί ψηφοφόροι γυρνούν την πλάτη στα μεγάλα, παραδοσιακά κόμματα. Χριστιανοκοινωνιστές και Σοσιαλδημοκράτες στη Βαυαρία χάνουν μαζί πάνω από 20%. Παρόμοια είναι η εικόνα και σε παγγερμανικό επίπεδο, καθώς σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις Συντηρητικοί και Σοσιαλδημοκράτες δεν διασφαλίζουν πια την πλειοψηφία στην πρόθεση ψήφου. 

Όλα τα σενάρια στο τραπέζι

Μετά τα εκλογικά αποτελέσματα της Κυριακής, η CSU θα πρέπει να αναζητήσει κυβερνητικό εταίρο και σχεδόν όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά. Πιο πιθανή φαίνεται μία συμμαχία με τους «Ελεύθερους Ψηφοφόρους», η οποίοι έχουν συντηρητικό προφίλ, ωστόσο δεν μπορεί να αποκλειστεί και μία μετεκλογική συνεργασία των χριστιανοκοινωνιστών με τους Πράσινους. Άλλωστε στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας Μάρκους Ζέντερ δεν απέκλειε αυτό το ενδεχόμενο, παρά τις έντονες εσωκομματικές αντιδράσεις. Θεωρητικά δεν μπορεί πάντως να αποκλειστεί και μία συμμαχία με τους σοσιαλδημοκράτες.

Τα γερμανικά ΜΜΕ…

Οι αναλύσεις στα γερμανικά ΜΜΕ συμφωνούν στο ότι οι μεγάλοι χαμένοι της χθεσινής αναμέτρησης είναι οι Χριστιανοκοινωνιστές (CSU) και οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) και προβλέπουν ότι η ήττα τους θα έχει αντίκτυπο στη συμμετοχή τους στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση. «Η παλιά CSU πέθανε», αναφέρει στον τίτλο ανάλυσής της η Suddeutsche Zeitung και σημειώνει ότι ο Μάρκους Σέντερ είναι ο λιγότερο δημοφιλής πρωθυπουργός της Γερμανίας αλλά σήμερα ήταν «ξεδιάντροπα τυχερός», καθώς, παρά το δυσμενές εκλογικό αποτέλεσμα, δεν είναι αναγκασμένος να παραιτηθεί: αντιθέτως, θα κληθεί να αποφασίσει για τον κυβερνητικό του εταίρο. Η εφημερίδα επισημαίνει ακόμη ότι ως ντουέτο ο Μάρκους Σέντερ και ο Χορστ Ζεεχόφερ έχουν ζημιώσει το κόμμα τους, ο καθένας τους χωριστά έχει το δικό του μερίδιο ευθύνης για την ήττα και αναφέρεται χαρακτηριστικά στη στάση του κ. Ζεεχόφερ απέναντι στην προσφυγική πολιτική της Καγκελαρίου.

«Το μήνυμα των ψηφοφόρων είναι ότι η εποχή των μονοκομματικών κυβερνήσεων έχει παρέλθει. Και το SPD ως λαϊκό κόμμα έχει πάψει να υπάρχει. Το άλλο, το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (CDU), θα πρέπει να αντιληφθεί την προειδοποίηση», γράφει σε άρθρο γνώμης της η εφημερίδα Bild και χαρακτηρίζει τον κυβερνητικό συνασπισμό «τάφο» του SPD. Προβλέπει δε ότι η αρχηγός του Αντρέα Νάλες θα αντιμετωπίσει εσωτερική αναταραχή, όπως και ο Πρωθυπουργός της Βαυαρίας Μάρκους Σέντερ και ο Αρχηγός της CSU Χορστ Ζεεχόφερ.

Για «βαυαρικό ομοσπονδιακό σεισμό» κάνει λόγο σε σχόλιό της η ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού Der Spiegel και προβλέπει ότι το εκλογικό αποτέλεσμα θα αλλάξει την Βαυαρία, αλλά και τη Γερμανία. «Ο Χορστ Ζεεχόφερ δεν μπορεί πλέον να παραμείνει υπουργός. Και το SPD δεν μπορεί πλέον να παραμένει στην κυβέρνηση», αναφέρει το περιοδικό που τονίζει ότι η Βαυαρία δεν θα ταυτίζεται στο εξής με την Χριστιανοκοινωνική Ένωση και αυτό αποτελεί κυρίως επιτυχία των Πρασίνων, οι οποίοι κατάφεραν αυτό που δεν πέτυχε ποτέ το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, να εξελιχθούν σε αξιόπιστη εναλλακτική δύναμη. «Το SPD είναι παραδοσιακά αδύναμο στην Βαυαρία, αλλά το γεγονός ότι σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκλογές έχει χάσει τη μισή του δύναμη και βρίσκεται με ποσοστό κάτω του 10% μόνο στην πέμπτη θέση, δεν μπορεί να μείνει χωρίς συνέπειες σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Το SPD πρέπει να φύγει από τον μεγάλο συνασπισμό όσο ακόμη υφίσταται ως κόμμα. Το επίκεντρο αυτού του πολιτικού σεισμού βρίσκεται στην Βαυαρία και μπορεί να πυροδοτήσει ένα κύμα που θα σαρώσει την ομοσπονδιακή κυβέρνηση», προσθέτει χαρακτηριστικά το περιοδικό.

Αυτή η ήττα «μπορεί να σημάνει και το τέλος της ‘Αγγελα Μέρκελ», εκτιμά η εφημερίδα Die Welt και σημειώνει ότι αυτή η στιγμή μπορεί να αλλάξει τα πάντα, τόσο στα κόμματα που απαρτίζουν την Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) όσο και στην Ένωση συνολικά. Αλλά και σε ό,τι αφορά το SPD, το οποίο κατέγραψε το χειρότερο ποσοστό στην ιστορία του στο κρατίδιο, η εφημερίδα αναφέρει ότι η ηγεσία του παίζει με τον χρόνο, αλλά αυτό πλέον δεν αρκεί και, παραθέτει την δήλωση της Αρχηγού του κόμματος Αντρέα Νάλες, ότι για το κακό αποτέλεσμα ευθύνεται εν μέρει η κακή επίδοση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, αλλά και ότι «πρέπει κάτι να αλλάξει», επισημαίνοντας ωστόσο ότι δεν επανέλαβε την απειλή της να αποχωρήσει από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Η Γερμανική Ραδιοφωνία (Deutschlandfunk) σε ανάλυση που δημοσιεύεται στον ιστότοπό της, εκτιμά ότι η CSU έπεσε θύμα της ίδιας της επιτυχίας της, καθώς «εκσυγχρόνισε την Βαυαρία αλλά όχι και τον εαυτό της», και τώρα θα πρέπει «να μάθει να συλλαβίζει» τον όρο «διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης», διότι για πρώτη φορά θα χρειαστεί να κυβερνήσει σε συνεργασία με τουλάχιστον ένα ακόμη κόμμα.