Το περίφημο «Plan B» είχε την κωδική ονομασία «Plan Χ», είχε επικεφαλής τον Γιάνη Βαρουφάκη και προέβλεπε αναδιάρθωση των ομολόγων που είχε στην κατοχή της η ΕΚΤ και την ενεργοποίηση ενός παράλληλου συστήματος πληρωμών στην περίπτωση που η ομάδα Σόιμπλε επιχειρούσε να εξωθήσει την Ελλάδα σε έξοδο από την ευρωζώνη.
 

Ads

H εισήγηση Βαρουφάκη προς τον πρωθυπουργό όταν αποφασίστηκε το δημοψήφισμα και έκλεισαν οι τράπεζες, ήταν η ενεργοποίηση του εν λόγω σχεδίου ως μέσου πίεσης. Η πρόταση δεν έγινε δεκτή και αντιθέτως ο Αλέξης Τσίπρας προέκρινε την πρόταση Δραγασάκη για εκτόνωση και συμφωνία.
 

Αυτός είναι ο πυρήνας της βασικής αφήγησης του Γιάνη Βαρουφάκη για το επτάμηνο των δραματικών διαπραγματεύσεων στην Ευρώπη έως το δημοψήφισμα και τη συμφωνία της 13ης Ιουλίου – μιας αφήγησης, που έδωσε ο ίδιος χθες το βράδυ σε μια χειμαρρώδη συνέντευξή του στον ΣΚΑΪ. Τα βασικά σημεία αυτής της συνέντευξης είναι τα εξής:

Για τη σχέση του με τον πρωθυπουργό:

ΕΡΩΤΗΣΗ: Όταν αρχίσατε να μιλάτε με τον κ. Τσίπρα (το 2010) συμφωνούσατε σε όλα;

Ads

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Ήταν ενδιαφέρουσα η συζήτηση, γιατί ήταν ξεκάθαρο ότι είχαμε μια διάσταση απόψεων όσο αφορά το θέμα της δραχμής, αλλά μου έκανε εντύπωση ότι πολύ σύντομα ότι η δεύτερη…

ΕΡΩΤΗΣΗ: Εκείνος θεώρησε ότι η δραχμή είναι λογική διέξοδος.

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Ότι είναι οπωσδήποτε κάτι το οποίο πρέπει να το σκεφτούμε. Αλλά πολύ σύντομα είδα μία σημαντική, αν θέλετε, ωρίμανση στη σκέψη του Αλέξη Τσίπρα, γιατί μετά είχαμε και άλλες συνομιλίες στη διάρκεια των 2 ετών που ακολούθησαν μέχρι τις εκλογές του 2012.

Για τη συνέντευξη Τύπου με τον Ντάισελμπλουμ:

ΕΡΩΤΗΣΗ: Θα μας πείτε τί ακριβώς συνέβη εκεί γιατί έχουμε ακούσει πολλές ερμηνείες, έχουμε ακούσε το «η ΤΡΟΪΚΑ τελείωσε», έχουμε ακούσει ότι… τί ακριβώς συνέβη;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Στη συνέντευξη τύπου είχαμε συμφωνήσει ότι…

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ξεκίνησε πολύ ομαλά.

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Πολύ ομαλά, διότι ήταν συμφωνημένο ότι θα ξεκινήσει ομαλά. Είχα ελέγξει τί θα πεί, είχε ελέγξει τί θα πώ, γιατί πάρα πολύ σωστά, και είμαι χαρούμενος που έγινε αυτό, όλα πήγαν καλά μέχρι που ήρθε η ώρα, η στιγμή των ερωταπαντήσεων. Ένας Έλλην δημοσιογράφος μου έθεσε το ερώτημα τί θα κάνουμε την ΤΡΟΪΚΑ. Και έδωσα μια απάντηση που θεωρώ ότι ήταν ιδιαίτερα μετριοπαθής.

Και μού’κανε πολύ μεγάλη εντύπωση όταν μετά από αυτήν την ιδιαίτερα μετριοπαθή τοποθέτηση θύμωσε, σε βαθμό που ουσιαστικά τον οδήγησε να χάσει το επικοινωνιακό παιχνίδι, αρνήθηκε να μου δώσει το χέρι, έσκυψε στο αυτί μου και μου λέει «You just killed the Troika», «Μόλις σκότωσες την ΤΡΟΪΚΑ».

Για τις ηχογραφήσεις των Eurogroup

ΕΡΩΤΗΣΗ: Αντιλαμβάνομαι ότι εσείς έχετε ηχογραφήσει, να το πώ έτσι, όλα τα Eurogroups πλήν του πρώτου;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Ναι είναι αλήθεια και να σας πώ γιατί. …. Ήταν ηθική μου υποχρέωση ως ΥΠΟΙΚ μιας χώρας, η οποία βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού να μπορώ να απαντώ στα ερωτήματα του Πρωθυπουργού, των συναδέλφων στο Υπουργικό συμβούλιο, των βουλευτών και των δημ/φων στο τί είπε ποιός, πού, εφόσον κρίνω ότι πρέπει να το πώ.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Αυτά θα φάνουν σε κάποιο βιβλίο, κάπου αλλού, κάποια στιγμή;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Δε γνωρίζω να σας πώ, δεν έχω στόχο να τα χρησιμοποιήσω προς το παρόν.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τά’χει ακούσει  ο Πρωθυπουργός κάποια στιγμή όταν σας έλεγε τί ακριβώς έγινε;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, όταν μετά τη Ρίγα, το Eurogroup εκείνο της 24ης Απριλίου, εμφανίστηκαν στον Τύπο όλα αυτά τα απίστευτα ρεπορτάζ για το δήθεν τί ειπώθηκε εναντίον μου, πρέπει να σας πώ ότι έδωσα στικάκια με την ηχογράφηση στα μέλη της πολιτικής ομάδας διαπραγμάτευσης. Αν τα άκουσαν ή δεν τα άκουσαν, δεν γνωρίζω. Αλλά εγώ τα κατέθεσα για να γνωρίζουν πολύ καλά τί ειπώθηκε, σε σχέση με αυτό που έλεγαν ότι ειπώθηκε.

 

Για το Plan X

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τώρα, όμως επείδη είναι και ειδικότης σας η θεωρία παιγνίων και η διαπραγμάτευση, ξέρατε όπως λέτε πολύ σωστά, ότι μπορεί να γίνει το πράγμα πολύ σκληρό. Πώς ετοιμαστήκατε γι’αυτό;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Με δύο τρόπους.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Δηλαδή υπήρχε plan b, πραγματικό plan b όμως;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Υπήρχαν, εδώ πρέπει να υπάρξει ένας σημαντικός διαχωρισμός μεταξύ αυτό που αναφέρεται ως plan b, το οποίο εμείς το λέγαμε plan x.

ΕΡΩΤΗΣΗ: To plan x.

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Ναί.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Υπήρχε κάποια ομάδα που είχε ευθύνη για το plan x ή ήταν; Ο επικεφαλής ήσασταν εσείς;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Επικεφαλής ήμουν εγώ.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Απλώς για να το καταλάβω, μου λέτε ότι υπήρχε ένας σχεδιασμός συγκεκριμένος.

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Συγκεκριμένο. Το plan x, plan b πείτε το έτσι, ο λόγος που το έκανα x είναι γιατί η ΕΚΤ είχε ένα τέτοιο πράγμα.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Το plan z.

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Το plan z, εμείς το είπαμε x. Τελείωσε το λατινικό αλφάβητο.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Αυτό ποσο συγκεκριμένο ήταν;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Αυτό ήταν το πλάνο στην περίπτωση που ο κος. Σόϊμπλε και άλλοι, όπως ο ΥΠΟΙΚ της Σλοβακίας, της Φινλανδίας, που συνεχώς απειλούσαν με εκπαραθύρωση της Ελλάδας από το ευρώ, όχι μόνο εμάς και τον κ. Βενιζέλο αν ρωτήσετε, φαντάζομαι έτσι θα σας πεί. Σε περίπτωση που παρανόμως προσπαθούσαν να  μας εκδιώξουν, εκπαραθυρώσουν, πώς θα αντιδρούσαμε. Αυτό είναι το plan x.

ΕΡΩΤΗΣΗ.: Να τελειώσουμε με το θέμα του Plan X. Πόσο είχε προχωρήσει αυτό το σχέδιο και είχε δοθεί ποτέ η εντολή ενεργοποίησής του;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ.: Όχι, σε καμία περίπτωση. Σε καμία περίπτωση δεν δόθηκε.  

ΕΡΩΤΗΣΗ.: Προέβλεπε φάρμακα, τρόφιμα … τι θα γινότανε με τα πετρέλαια και όλα αυτά;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Υπήρχε ένα κεφάλαιο για όλα αυτά τα μεγάλα ζητήματα. … Η εντολή που είχα από τον πρωθυπουργό, ήταν να υπάρξει όσο το δυνατόν πιο εμπεριστατωμένη μελέτη όλων αυτών των ζητημάτων, χωρίς να ξεφύγει αυτό από τα 5-6 άτομα.

Για τα ρωσικά και κινεζικά κεφάλαια

ΕΡΩΤΗΣΗ: Εγώ να σας ρωτήσω, αυτή η περίφημη ιστορία ότι θα βρισκόντουσαν ρωσικά ή κινεζικά κεφάλαια, είχε γίνει σοβαρή προσπάθεια και τί έγινε με αυτό;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Να σας απαντήσω. Έγινε προσπάθεια και αυτό δεν είναι κάτι το μεμπτό, δεν υπάρχει χώρα στην Ε.Ε. η οποία να μην προσπαθεί να βρεί πόρους όταν τους έχει ανάγκη (…)

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τώρα όμως αυτά λεφτά για να τα δανειστούμε για να πληρωθούν οι κρατικές υποχρεώσεις καταλαβαίνω.

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Μια χώρα η οποία δεν έχει πρόσβαση στις αγορές από το 2010 ουσιαστικά έχει υποχρέωση και το Υπουργείο Οικονομικών και ο Πρωθυπουργός να βρούν πρόσβαση σε πιθανές πηγές δανεισμού.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Εκεί υπήρχε αρνητική απάντηση;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, εγώ δεν είχα καμία απόλυτως επαφή με τη ρωσική διάσταση των πραγμάτων, με την οποία ήμουν ιδιαίτερα αρνητικός. Φαινόταν λάθος η οποιαδήποτε προσπάθεια να πάρουμε χρήματα από τον Βλάντιμιρ Πούτιν. Αν θέλετε μπορούμε να συζητήσουμε γιατί. Δεν νομίζω ότι έχει σημασία …

ΕΡΩΤΗΣΗ: Οι Κινέζοι;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Η Κίνα είναι μία εντελώς διαφορετική περίπτωση. Αυτή η συμφωνία επήλθε, ανετράπη όμως, με ένα τηλεφώνημα από το Βερολίνο.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Στο Πεκίνο.

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Στο Πεκίνο. Δε θα πώ περισσότερα τώρα κύριε Παπαχελά.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Είστε σίγουρος γι’αυτό;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, όσο μπορεί κάποιος να είναι σίγουρος. Όσο πιστεύει στον Κινέζο πρωθυπουργό.

Για το «μεγάλο όπλο»

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Το βλέπαμε απ’την αρχή ότι το κυπριακό μοντέλο της ασφυξίας και της προσπάθειας να συνθηκολογήσουμε μέσα στην απειλή του κλεισίματος των τραπεζών θα το αντιμετωπίσουμε. Εάν μια κεντρική τράπεζα έρθει να σου κλείσει τις τράπεζες, … έχεις κάθε δικαίωμα, έχεις υποχρέωση να απαντήσεις σε αυτό, σ’αυτήν την απίστευτη επιθετική κίνηση, λέγοντας ότι κοίταξε να δείς εσύ μού’κλεισες τις τράπεζες, εγώ δεν μπορώ όμως να αποπληρώσω τα ομόλογα τα οποία σου χρωστώ, είναι ελληνικού δικαίου, θα κάνω μία αναδιάρθρωση αυτών των ομολόγων, δε θα τα κουρέψω 55/35.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Θα βρίσκεσαι εκτός ευρω-συστήματος μετά.

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Σε καμία περίπτωση. Γιατί; Ποιός το λέει αυτό;

ΕΡΩΤΗΣΗ: Aν δεν υπάρχει χρηματοδότης των ελληνικών τραπεζών πλέον; Αυτό είναι ο ομφάλιος λώρος.

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Όχι, όχι δεν είναι έτσι, χάσατε την ακολουθία. Σε καμία περίπωση ούτε θα απειλούσα με αναδιάρθωση αυτών των ομολόγων ούτε θα την έκανα ως πρώτη κίνηση. Αν κλείναν τις τράπεζες, εαν σου αφαιρέσουν τη ρευστότητα, τότε έχεις σηματοδοτήσει ότι σε δεύτερο στάδιο, μια μέρα μετά, μια βδομάδα μετά, κουρεύεις αυτά τα ομόλογα ή τα στέλνεις στο 2042 που μας τό’ χανε κάνει. Και ξέρετε γιατί αυτό έχει σημασία κύριε Παπαχελά; Γιατί ήταν μεγάλο όπλο αυτό.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τό’ χατε έτοιμο αυτό;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Ναί αυτό είναι μία υπογραφή Υπουργού, μία υπουργική απόφαση.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Δηλαδή είχατε έτοιμο το διάταγμα και τα πάντα;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Αυτό είναι θέμα μιας ώρας. Και ο κος Ντράγκι το ήξερε αυτό εξαρχής..

Για το Eurogroup στη Ρίγα

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Πρέπει να σας διαβεβαιώσω και έχω την ηχογράφηση αυτού, πως δεν υπήρξε ούτε μια κουβέντα εναντίον μου. Ήταν επίθεση έναντιον της Ελλάδας. Ποια ειναι η σημασία από ιστορικής πλευράς όσων ειπώθηκαν; Ας επικεντρωθούμε σε αυτά που έχουν σημασία. Πρώτον ήταν η πρώτη φορά που ο κος Τόμσεν εκπροσωπώντας το ΔΝΤ έκανε μια ιδιαίτερα απαισιόδοξη ανάλυση της ελληνικής οικονομίας …. Αντίστοιχα σκληροί ήταν και οι υπόλοιποι, όχι τόσο ο κος Ντράγκι και ο κος Μοσχοβισί, αλλά αυτό που έχει ενδιαφέρον ήταν το στήσιμο των υπόλοιπων υπουργών οικονομικών οι runners του κου Σόιμπλε, οι οποίοι  ξεκινώντας από τον Σλοβάκο και τον Σλοβένο, οι οποίοι έθεσαν θέμα Grexit. Η απάντησή μου ήταν όσο πιο μετριοπαθής μπορούσε να είναι, θεωρώντας πως …

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ο Γάλλος;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: ο Γάλλος δεν μπορώ να θυμηθώ, ίσως επειδή δεν είχε μεγάλη σημασία αυτό που είπε, δεν ήταν η 1η φορά άλλωστε, ο κος Σαπέν ποτέ δεν ήταν ακραίος, πάντα προσπαθούσε κάπως να κρατήσει τις ισορροπίες χωρίς να παίρνει θέση.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Δεν καθάρισε το παιχνίδι για εσάς:

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Ποτέ δεν έχει καθαρίσει το παιχνίδι ο κος Σαπέν, ποτέ δεν έχει καθαρίσει κανείς, γιατί θα ήταν γελοίο να καθαρίσει για εμάς. Το καλό τού να μην είσαι υπουργός οικονομικών είναι πως μπορείς να μιλήσει ανοιχτά. Στην δική μου τοποθέτηση, που πρέπει κάποια στιγμή να καταγράψω και όχι των άλλων, προσπάθησα να επαναθέσω την συζήτηση στο πλαίσιο του συμβιβασμού και του διαλόγου. Βγαίνοντας, μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση ο συγκροτημένος τρόπος με τον οποίο είχε ειπωθεί.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Το βασικό όμως είναι ότι  ο πρωθυπουργός μοιάζει να πείθεται από όλα αυτά και ουσιαστικά σας αφαιρεί τη διαπραγμάτευση.

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Να το πω με τα δικά μου λόγια. Εκείνο το βράδυ που γύρισα από τη Ρίγα πήγα κατευθείαν από το αεροδρόμιο στο Μαξίμου. Καθίσαμε οι δυο μας και, δεν νομίζω να ενοχληθεί ο ίδιος που το αναφέρω. Του εξήγησα τι έγινε και του είπα “κοίτα Αλέξη ήλθα από το Τέξας για να βοηθήσω σε μια αυθεντική διαπραγμάτευση. Αν κρίνεις ότι δε βοηθώ και ότι έχω μαζέψει πάνω μου όλα τα πυρά και θα σε διευκόλυνε η απομάκρυνσή μου θα είμαι ο πρώτος που θα υποστηρίξω την απομάκρυνσή μου.” Απέρριψε μετά βδελυγμίας την παραίτηση και μάλιστα χρησιμοποίησε τη μεταφορά του ξηλωμένου πουλόβερ, λέγοντάς μου ότι αν γίνει αυτό θα ξηλωθεί το πουλόβερ, πάνε να  χτυπήσουν εσένα, για να αποδυναμώσουν εμένα. Δε θα γίνει ποτέ αυτό, συνεχίζουμε. Δύο-τρείς μέρες μετά υπήρξε παρέμβαση Ντάϊσελμπλουμ, ο οποίος απαίτησε όχι τόσο την απομάκρυνσή μου όσο το να αναλάβει τη διαπραγμάτευση ο πρωθυπουργός ο ίδιος.

Για την πρώτη επιστολή παραίτησης

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: ήταν μια στιγμή που με έκανε να συγγράψω την πρώτη επιστολή παραίτησης. … κάποια στιγμή ο Πρωθυπουργός είχε αποδεχθεί το στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος του 3,5% για την επόμενη δεκαετία, κάτι το οποίο είναι μακροοικονομικά αδύνατον, οδηγεί σε μια αναξιοπιστία τη χώρα. Γιατί δε θα καταφέρουμε να τον πετύχουμε.. Εάν πρσπαθήσουμε να το πετύχουμε θα συνθλίψουμε τον ιδιωτικό τομέα….. αυτό ήταν το σκεπτικό. Τόσο αντέχει η ελληνική οικονομία. Όταν το έμαθα, ότι αυτό δόθηκε πίσω από την πλάτη μου έθεσα το ερώτημα στον Πρωθυπουργό. Του είπα Αλέξη φαντάζομαι ότι ο λόγος που δεν με ρώτησες είναι πως ήξερες ότι θα πώ όχι. Και μου λέει προφανώς. Και του λέω καλά, εγώ είμαι αποδυναμωμένος επειδή δεν πιστευώ σε αυτό και πές ότι βάζεις κάποιον άλλον στη θέση μου. Τί περιμένεις ότι θα κερδίσεις, ποιό είναι το δούναι και λαβείν.

ΕΡΩΤΗΣΗ:Tί περίμενε; Το χρέος;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Ναί, μου λέει θα δώσουμε αυτό, για να πάρουμε το χρέος. Πραγματικά δεν έχω πολλά μαλλιά αλλά τότε τράβηξα αυτά που είχα…

Του είπα ότι είναι σαν να είσαι ψαράς και να ρίχνεις αίμα για να διώξεις τον καρχαρία. Γιατί δεν παρέδωσα εκείνη την παραίτηση; Πολύ απλά γιατί διέβλεπα οτι παρ’όλη την λανθασμένη παραχώρηση, δεν μας έδιναν συμφωνία. Ήθελαν την πλήρη κατάρρευση της κυβέρνησης, του ήθους μας, της Άνοιξης των Αθηνών…, ήθελαν τον εξευτελισμό του Αλέξη Τσίπρα και της κυβέρνησής μας. ‘Εκρινα λοιπόν ότι κάποια στιγμή ο Αλέξης Τσίπρας θα πεί ως εδώ. Και εκείνη τη στιγμή θα του ήμουν χρήσιμος και για το παράλληλο  σύστημα πληρωμών, για το κούρεμα των ομολόγων.

Η απόφαση για το δημοψήφισμα

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Την επόμενη ημέρα, μετά από εκείνο το τελεσίγραφο που μου παρέδωσαν στο Eurogroup, που πρέπει να σας πώ, ήταν μια φρικιαστική στιγμή, διότι ο πρωθυπουργός μας, ουσιαστικά αγνοώντας τις δικές μου εισηγήσεις, είχε αποδεχθεί σχεδόν όλα. Και παρ’ όλα αυτά μας έδωσαν ένα κείμενο που αποτελείτο από τρία κεφάλαια που δεν άξιζε το χαρτί πάνω στο οποίο ήταν γραμμένο. Μέσα σε εκείνο το Eurogroup ο κ. Σόϊμπλε διεφώνησε με αυτό το κείμενο, είπε ο ίδιος δεν θα μπορούσε να το περάσει μέσα από την ομοσπονδιακή Βουλή.

Προς τιμήν του, ο κ. Σόϊμπλε σηκώθηκε και είπε δεν το δέχομαι. Θέτω το θέμα στην κα Λαγκάρντ και της λέω πιστεύετε ότι αυτό είναι βιώσιμο; Προσπάθησε στην αρχή να αμβλύνει τις εντυπώσεις, αλλά λέει στο τέλος, όχι δεν είναι Και τότε την διακόπτει ο κ. Ντάϊζελμπλουμ και μου θέτει ένα θέμα, μου λέει ή το αποδέχεσαι τώρα ή κλείνουν οι τράπεζές σου. Εκείνη τη στιγμή ήταν ένα θλιβερότατο θέαμα της Ευρώπης. Την άλλη μέρα ο κ. Τσίπρας μας μάζεψε στις 9 η ώρα το πρωί σε ένα conference room στο ξενοδοχείο, για να μας ανακοινώσει ότι αυτό δεν πάει άλλο και θα γυρίσει στην Αθήνα να προκηρύξει δημοψήφισμα.

ΕΡΩΤΗΣΗ:  Εμένα μου έχουν πει ότι δεν σας το ανακοίνωσε εκείνη την στιγμή, ζήτησε την γνώμη σας, ότι υπήρξαν κάποιες αντιδράσεις από τον κ. Σαγιά.

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: ‘Οχι δεν υπήρξαν αντιδράσεις από κανέναν. Και μάλιστα έδωσε εντολή να μείνουμε στις Βρυξέλλες εγώ και ο κ. Χουλιαράκης, εντολή να μην υπάρξει καμία συζήτηση για κανέναν έως ότου κάνει το κυβερνητικό συμβούλιο εκείνο το βράδυ, το οποίο ήταν ξεκάθαρο πως θα κάνει αυτό…’Οποιος σας έχει πεί κάτι αντίθετο, δεν είναι καλά πληροφορημένος ή ψεύδεται.

ΕΡΩΤΗΣΗ:  Εκείνη την ώρα ξέρατε ότι θα κλείσουν οι τράπεζες;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Προφανώς. Προφανώς. Κοιτάτε, πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι γι’ αυτό γιατί αυτές ήταν πολύ σημαντικές στιγμές εκείνης της περιόδου. Πριν φτάσουμε σε αυτό το σημείο, πρέπει να σας πώ ότι με τις συνεχείς υποχωρήσεις χωρίς αντάλλαγμα, είχα πλησιάσει τον πρωθυπουργό και του είχα πεί, αν θέλεις να υποχωρήσεις, αν θέλεις να υποχωρήσεις, να συνθηκολογήσεις κάν’ το. Εγώ διαφωνώ, αλλά είσαι ο Πρωθυπουργός της χώρας.  Αλλά καν’ το με μια έντιμη ομιλία προς τον ελληνικό λαό, βγές στην τηλεόραση. Μάλιστα του είχα ετοιμάσει έναν λόγο.

ΕΡΩΤΗΣΗ:  Εσείς περιμένατε ότι μόλις προκηρυχθεί το δημοψήφισμα πρώτον, οι αγορές θα αντιδρούσαν με πανικό, το οποίο δεν συνέβη, όπως ξέρουμε εκείνη τη Δευτέρα και δεύτερον ότι θα σας ερχόταν μια καλύτερη συμφωνία μέσα σε εκείνη την εβδομάδα. Αυτή δεν ήταν η προσδοκία;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Η προσδοκία μου ήταν ότι θα χρησιμοποιούσαμε το εργαλείο των 27 δισ. ομολόγων smp, ήταν η ειδοποιός διαφορά. ‘Εκρινα ότι μας κλείναν τις τράπεζες και αυτό δεν το ήθελε ο κ. Ντράγκι, πιέσθηκε να μας κόψει τον ΕΛΑ, ήταν σε δύσκολη θέση. ‘Εκρινα λοιπόν, ότι αν κάναμε αυτό που είχαμε αποφασίσει ως διαπραγματευτική ομάδα, ούτε καν να προχωρήσουμε σε αναδιάρθρωση ομολόγων αλλά να ανακοινώσουμε την αναδιάρθρωση αυτών των ομολόγων και ότι θα βάλουμε μπροστά το παράλληλο σύστημα πληρωμών, θεωρώ ότι εκείνη τη στιγμή Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη …πριν το δημοψήφισμα θα υπήρχε η συζήτηση μεταξύ Μέρκελ και Ντράγκι, που περιμέναμε.

ΕΡΩΤΗΣΗ:  Πήγατε στον κ. Τσίπρα και του είπατε να ξεκινήσετε αυτόν τον σχεδιασμό;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Όχι μόνο στον κ. Τσίπρα, στην πολιτική ομάδα διαπραγμάτευσης και μειοψήφισα, ήμασταν τέσσερις εναντίον δύο. Μην με ρωτήσετε ποιοί ήταν οι τέσσερις και ποιοί ήταν οι δύο.

ΕΡΩΤΗΣΗ:  Μαζί σας ποιός ήταν ;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Δεν πρόκειται να σας πώ. Μπορείτε να φαντασθείτε.

ΕΡΩΤΗΣΗ:  Τέσσερις-δύο.

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Τέσσερις – δύο.

ΕΡΩΤΗΣΗ:  Αυτό πότε έγινε;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Εκείνο το βράδυ που ξέραμε ότι θα κλείσουν οι τράπεζες, που ο κ Ντράγκι πήρε τηλέφωνο και μας είπε σας κλείνω τον ΕLΑ.

ΕΡΩΤΗΣΗ:  Η αντίδραση του Πρωθυπουργού εκείνη την ώρα;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, θέλω να είμαστε ξεκάθαροι. ‘Ηταν πολύ δυσάρεστη στιγμή. …Η ένταση, η θλίψη, ήταν τεράστια. Η αίσθηση της ευθύνης, πόσο μάλιστα ο ΠΘ, φαντασθείτε σε τί πίεση βρισκόταν ο ΠΘ της χώρας, ο δημοκρατικά εκλεγμένος ΠΘ της χώρας όταν οι Ευρωπαίοι εταίροι τον θέτουν ενώπιον ενός απαίσιου διλήμματος μεταξύ ενός αρμαγεδώνα, εκπαραθύρωση ενός συστήματος τραπεζικού κλειστού για πάντα ή την συνθηκολόγηση σε μια μόνιμη κρίση. Δεν είναι σωστό να κρίνουμε ελαφρά τη καρδία τον ΠΘ αυτή τη στιγμή. Μπορεί να διαφώνησα αλλά ήταν δύσκολες στιγμές.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Αλλά ο ίδιος τί περίμενε, αυτό προσπαθώ να καταλάβω.

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: ‘Οταν εγώ έθεσα το θέμα, ότι είχαμε συμφωνήσει να κουρέψουμε τα ομόλογα και να θέσουμε σε ισχύ. Εκείνη την ημέρα το παράλληλο σύστημα πληρωμών, ο Πρωθυπουργός το σκέφθηκε, υπήρξε αρνητική αντίδραση πάνω στην πρότασή μου απο τον κ. Δραγασάκη , ο Πρωθυπουργός το σκέφτηκε πολύ συγκροτημένα και τον είδα να προβληματίζεται ιδιαίτερα για το τι θα έκανε και τελικά αποφάσισε να πάει με την εισήγηση του κ. Δραγασάκη και να απορρίψει τη δική μου. Όμως θέλω να ξέρετε, γιατί ακούγονται και γράφονται για ανεξέλεγκτους υπουργούς, ιδιωτικές πρωτοβουλίες στελεχών, όλη αυτήν την περίοδο, από τον Ιανουάριο ως τον Ιούλιο, η διαδικασία ήταν συντεταγμένη, συγκροτημένη. Βρισκόμασταν κάθε μέρα στο Μαξίμου. Όταν ήμασταν στην Ελλάδα, υπήρχαν εισηγήσεις κάποιες αρνητικές, κάποιες θετικές, αλλά υπήρχε συλλογική ευθύνη και τελικά ήταν απόφαση του Πρωθυπουργού. Για όλα τα ζητήματα, από την αρχή μέχρι την 5η Ιουλίου που ήμουν εγώ.

Για το βράδυ του δημοψηφίσματος

ΕΡΩΤΗΣΗ: Πείτε μας την εικόνα που αντικρίζετε εσείς μπαίνοντας στου Μαξίμου εκείνο το βράδυ, γιατί έχει μια ιστορική σημασία.

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ Όταν μπήκα στο Μαξίμου πριν καν δω κανέναν, πριν συνειδητοποιήσω ότι είδα κάποιον, να αντιληφθώ ότι είδα κάποιον, ένιωσα μια ηλεκτρισμένη αρνητικά ατμόσφαιρα, όχι απέναντί μου αλλά, και απέναντι μου. Αλλά γενικότερα, η αναντιστοιχία του κλίματος του δρόμου με το Μαξίμου.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Δηλαδή υπήρχε φόβος ανησυχία;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Δεν μπορώ να σας πω ακριβώς. Ήταν ένα συναίσθημα το οποίο το ένιωσα. Ένιωσα πως μπήκα σε μια ηλεκτρισμένη, δυσάρεστη ατμόσφαιρα. Όταν αργότερα είδα τον Πρωθυπουργό, ήμασταν οι δυο μας και τον είδα σε μια συναισθηματική κατάσταση, ψυχολογική, που ήταν εντελώς αναντίστοιχη με αυτά που συνέβαιναν έξω. Μου εκδήλωσε την απόφασή του να συνθηκολογήσει, της αποδοχής αυτών που θα μας έδιναν, παίρνοντας.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Αυτό σας το είπε τόσο ξεκάθαρα;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Δεν θα σας πω τα λόγια και δεν υπάρχει λόγος, σημασία έχει ότι μου μετέφερε ξεκάθαρα την πρόθεσή του την επόμενη ημέρα να γίνει ένα συμβούλιο ώστε να μετατρέψει την δυναμική του δημοψηφίσματος σε μία συμφωνία.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Καταλάβατε, σας είπε, αντιληφθήκατε εάν είχε μιλήσει με τον πρόεδρο Ολάντ ή με κάποιον στην Ουάσινγκτον, που τον τρόμαξε;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Είχαμε μια μακρά συζήτηση, θα μου επιτρέψετε να μην αποκαλύψω ακριβώς τί είπαμε. Υπήρχε μια αίσθηση σε εμένα ότι ήθελε να με πείσει οτι δεν υπάρχει εναλλακτική, ότι μας έχουν εγκαταλείψει και σύντροφοί μας εντός της κυβέρνησης οι οποίοι θέλουν μια οικουμενική κυβέρνηση, η οποία μετατρέπει το όχι σε ναι, ουσιαστικά. Υπήρξε μια αίσθηση φόβου, υπήρξε μια αίσθηση παράδοσης. Μου ζήτησε να παραμείνω στην κυβέρνηση σε κάποιο άλλο πόστο.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Στο δικό σου μυαλό λύγισε, φοβήθηκε, ήταν θύμα μιας ιστορίας;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Θέλω να σας πω, επειδή αρνούμαι να μπαίνω στο μυαλό του άλλου και να ερμηνεύω τις σκέψεις του άλλου, θα σας πω κάτι που μου είπε ο ίδιος. Στο κείμενο αν θέλετε, αυτή η αναφορά αφορούσε ένα μεγάλο ψάρι έναν ξιφία, που έχει δαγκώσει το αγκίστρι αλλά είναι πολύ δυνατό για να το τραβήξει ο ψαράς έξω. Το τραβάνε το σχοινί, την πετονιά, τον αφήνουν, τον τραβάνε, τον αφήνουν … μέχρι να κουραστεί αρκετά και κάποια στιγμή να τον τραβήξουν. Αυτή η παραβολή μου, απ’ τον ίδιο.

Ο προσωπικός απολογισμός

ΕΡΩΤΗΣΗ:Τώρα εδώ έγινε μια μεγάλη ζημιά στην ελληνική οικονομία και με τα capital controls και απο όλη αυτή την αναστάτωση. Και τελικά βρεθήκαμε σε μια απίστευτη κατάσταση, όπου ούτε δοκιμάστηκε η θεωρία παιγνίων να το πω έτσι. Και υπήρχε ένας συμβιβασμός που δεν ήταν πολύ διαφορετικός απο αυτόν που θα υπήρχε τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο.  Εσείς  προσωπικά νιώθετε μια ευθύνη γι’ αυτό;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Τεράστια ευθύνη, βεβαίως, απέτυχα. Στόχος μου ήταν να αναλάβω την διαπραγμάτευση, έτσι ώστε να υπάρξει μία έντιμη συμφωνία, σταθεροποίησης της ελληνικής κοινωνίας, ώστε να μπορούμε μετά να έχουμε διαφωνίες μεταξύ μας για το αν θα φορολογηθεί η εργασία το κεφάλαιο κτλ. Γιατί έτσι όπως είμαστε τώρα δεν υπάρχει καν περιθώριο διαφωνίας. Μεταξύ φιλελεύθερων, αριστερών, μαρξιστών κτλ. Αυτό το πράγμα που λέγεται ελληνική κοινωνική πολιτική οικονομία από το 2010 και μετά, δεν είναι βιώσιμο. Η ευθύνη είναι μεγάλη θα έκανα αρκετά πράγματα διαφορετικά. Αυτό που δεν θα έκανα διαφορετικό είναι η αποφασιστικότητα με την οποία πίστευα ότι θα έπρεπε να είχα μια σταθερή γραμμή… να μην βάζουμε καμία σταθερή, για το θέμα, διαπραγμάτευση του χρέους, της αναδιάρθρωσης στην βάση αυτών των swaps που είχαμε προτείνει, του χαμηλού πρωτογενούς πλεονάσματος, κάποιων βασικών παραμέτρων προστασίας κοινωνικών ομάδων και μετά σε όλα τα άλλα, θα έπρεπε να είμαστε απολύτως ελαστικοί.  Το πρόβλημα είναι, κ. Παπαχελά, θα μου επιτρέψετε  να σας πω ποια είναι η δική μου ερμηνεία για τον Σόιμπλε, για  Ντάισεμπλουμ, για την Τρόικα, δεν θέλανε συμφωνία, εμείς θέλαμε συμφωνία. Ήμασταν έτοιμοι να κάνουμε  πολύ μεγάλους συμβιβασμούς

ΕΡΩΤΗΣΗ: Γιατί δεν κάνατε; Τον Φεβρουάριο θα μπορούσατε να κάνετε μια πολύ καλύτερη συμφωνία.

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Δεν υπήρχε πιθανότητα.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Δεν σας την δίνανε;

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Θυμάστε τι σας είπα προηγουμένως; Ούτε μια σελίδα προτάσεων από την άλλη μεριά. Η κρίση μου είναι, ότι η ιστορία ξεκινάει απο τον Ιούνιο 2014, όταν ο κ. Σόιμπλε και κάποια κομβικά στοιχεία αν θέλετε της Τρόικας, έχασαν την εμπιστοσύνη τους στον κ. Σαμαρά. Ήξεραν ότι χρειάζεται ένα 3ο μνημόνιο, δεν εμπιστεύονταν μετά τις ευρωεκλογές ιδίως, παρά το δώρο της δήθεν εξόδου στις αγορές του Απριλίου είδαν ότι η ΝΔ δεν τράβαγε και αποφάσισαν να διακινδυνεύσουν με μια ανατροπή του κ. Σαμαρά ή να αφήσουν τον κ. Σαμαρά στην τύχη του, ώστε να εκλεγούμε εμείς και να γίνει αυτό που έγινε, να περάσει το 3ο μνημόνιο με 250 ψήφους. Δεν είναι καμία συνομωσία, αν το σκεφτείτε. Από την μεριά της τρόικας έχει λογική.

Τι του είπε ο Σόιμπλε για το πρόγραμμα

ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Έθεσα το ερώτημα στον κ. Σόιμπλε στην τελευταία μας συνάντηση και του λέω κάποια στιγμή, γιατί είχαμε καλή σχέση, προσωπική. Πέραν των μεγάλων αντιπαραθέσεων, του λέω κ. Σόιμπλε, για την ακρίβεια Βόλφγκανγκ, οι Υποικ έχουν μια παράδοση να μιλάνε στον ενικό. Μπορούμε μια στιγμή να βγάλουμε τα καπέλα μας, των Υποικ της Ελλάδος και της Γερμανίας;  Είσαι στα πράγματα 40 χρόνια. Εγώ είμαι υπουργός βουλευτής 6 μήνες, θέλω μια προσωπική χάρη, να μου δώσεις συμβουλή – αυτό το πράγμα θα το υπέγραφες εσύ; Με δεδομένα της ελληνικής οικονομίας; Εάν το υπογράψω ενθουσιωδώς και βγούμε όλοι στην κυβέρνηση να προσπαθήσουμε να το εφαρμόσουμε. Υπάρχει πιθανότητα σε 6 μήνες, 12 μήνες να μην ξαναβρεθούμε πάλι στα ίδια. Και μου είπε κάτι συγκλονιστικό, δεν θα το υπέγραφα. Σαν πατριώτης.